A intro de su fàbbricu industriale s’ agatat ancora su “compressore Sullivan” de su 1903 e is salas àrganos, in ue is motorinos elètricos acanciaiant e pesaiant cun funes is gàbbias mannas cun is minadores e is carros prenos de su minerale chi nde bogaiant dae su putzu “Santu Giuanni” in su cantieri “Pica Linna”. Custu topònimu nde lompet dae su sonu chi faghet su pugione picalinna pichiende in s’àrbore, ma inoghe est de seguru acapiadu a sa faina de is minadores chi tenende in manu sa picheta nde bogaiant a foras su materiale dae sa roca.
Andende ancora, agatamus is istruturas de servìtziu, comente a is ofitzinas e sa funderia ma, mancari siant ispantosas, est su casteddu de su putzu Sant’Antoni, fraigadu in su 1874, chi leat luego s’atentu nostru. Tenet una turre cun cobertura a marrulleris e bentanas mannas de linna chi parint giai giai gòticas. B’at de nàrrere chi a bortas custu non paret unu logu de traballu industriale pro sa bellesa chi mustrat e pro s’istùdiu piessignu de chie dd’at progetadu.
Lassende-sì a palas custu logu ricu de istòria, chi at bidu sa nàschida de su sindacadu modernu pustis de una ribellia, in su 1903, de is operajos chi pediant cunditziones mègius de traballu, sighende a artziare agatamus is aposentos biancos e rujos chi acasagiaiant is famìlias operajas. A nord, arrumbadas in sa chighirista de unu depòsitu làvicu subra su scistu mineràriu, bidimus imbetzes is palatzinas de pedra e matones cun is bentanas birdes de sa biddighedda de Rolandi, chi acasagiaiant is famìlias de is dirigentes. Semus arribbados gasi a “Gennas” o “Spianamentu”.
A custu logu ddi naraiant puru “Sa domo de is oreris”, est a nàrrere sa domo in ue si “faghiat ora” abetende o aparitzende prointrare in mina. Si narat chi est inoghe chi Giuanni Antoni Sanna apat tentu sa pensada de mudare Montibèciu in s’afare de su sèculu. Semus a dae in antis de sa palatzina de sa diretzione, unu de is sìmbulos prus famados de su burgu mineràriu. In su primu pianu de sa palatzina ddoe sunt is aposentos de sa famìlia e sa sala manna pro is festas, pintada de colore asulu e cuncordada a colore de oro, in istile neorinaschimentale. In is pianos bassos bi sunt is ufìtzios amministrativos e sa capella a rughe latina cun s’istàtua de Santa Bàrbara, amparadora de is minadores. Bi sunt àteros logos de sa mina chi meressent de èssere bisitados, comente is cantieris “Sanna”,“Telle” e “Amsicora” dae ue is operajos tiraiant a foras tonnelladas de minerale chi posca portaiant pro ddu traballare, cun sa telefèrica, a is laverias “Sanna” e “Prìntzipe Tomaso”. (2/3 Sighit…)
Manuela Ennas
