La Faradda di li Candereri

Po sa tzitadi de Tàtari su 14 de austu est sa dì de sa festa manna, sa dì de “La Faradda di li Candereri”. Ocannu sa festa torrat mancai cun unu smenguamentu e in forma prus privada po nexi de su Covid19. Ma provaus a ndi fueddai etotu e a cumprendi mellus ita afestant is tataresus.

Po cumentzai, Li Candareri funt colunnas de linna chi parint steàricas mannas chi lompint a pesai fintzas 400 chilus. Ocannu funt doxi e donniunu arrapresentat is corporatzionis antigas de traballu , est a nai is “Grèmius” e funt : li Mazziddaggi, li Massai, li Frabbigamuri, l’Orthurani, li Zappadori, li Piccapidreri, li Trapperi, li Cazuragi, li Masthri d’ascia, li Viaggianti, li Frairaggi, e de ocannu ant amìtiu su Grèmiu de li Autoferrotranvieri.

A cantu contat sa traditzioni parit chi in su Cincuxentus Tàtari fessit asuta de una apadèmia de apesta. Sa genti insaras, disisperada, iat pensau de intregai unu votu a Nostra Sennora de s’Assunta pro ndi bessiri de custa maladia. E parit chi po mori de custa pregadoria, pròpiu su 14 de austu de su 1528 (mancai no nci siat seguresa), s’apesta si siat firmada. Insaras po torrai gràtzias a s’Assunta is tataresus, impari a is corporatzionis, iant detzìdiu de cuncordai una protzessioni, portendi Li Candareri de sa Pratza Castello a sa crèsia de Santa Maria in Betlem, po unu tretu longu unu chilometru e mesu.

Sa dì de festa inghitzat su mangianu, faciora de is seti e mesu cun sa “vestitzioni” in domu de s’orberi, est a nai chi cuncordant Li Candareri cun banderas, froris e ghirlandas de frocus de paperi coloraus chi ddi narant “bora bora”. Is pipius e is piciocheddus sighint su candareri de famìllia, donniunu apoderendi una tira de seda (li betti) acapiada a sa colunna. Faciora de is cincu de merì is candareris lompit in Pratza Castello. A pustis de un’ora, lassada sa pratza, incumintzat sa calada de Cursu Vittorio Emanuele II, chi in antigòriu ddi narànt Platha de Cothinas. A Li Candareri ddus acumpàngiant is de is grèmius, totu cuncordaus cun bistimentas a sa moda ispanniola e is tamburinus (li tamburinaggi). Passant in mesu a sa genti chi ddus abetat, ddus càstiat in custu passàgiu e ddus sighit po su tretu chi ancora ammancat, preguntendi a is portadoris: “fallu baddà! fallu baddà!”. Insaras, ghiaus de su cabu candareri, faint santziai sa colunna comenti chi siat ballendi, gira-gira, andendi e torrendi, in mesu a is boxis cuntentas de sa genti chi ddus afestat.

Sa traditzioni bolit chi cantu prus li candareris ballant prus s’annada at a essi profetosa. E giai de custu fait a cumprendi chi is protagonistas berdaderus funt pròpiu is portadoris, òminis fortis, prenus de devotzioni e orgolliosus de portai a palas su sìmbulu de su grèmiu insoru. Una de is fasis prus de importu est sa chi narant “l’intregu”. Passaus totu is candareris ananti de su Teatru Tzìvicu, is Massajus, a pustis de essi intraus in sa domu manna, scàmbiant sa pandela insoru cun su gonfaloni de su comunu. A pustis totus impari bufant a sa saludi po fai is norabonas narendi : “a zent’anni”. Po serrai custu mamentu cumbidant su sìndigu a sighiri sa protzessioni impari a issus.

La faradda acabbat ananti a sa pratza de sa crèsia de Santa Maria in Betlem. Li Candareri, a pustis de ai fatu is ùrtimus ballus, depint imbucai in crèsia prima chi siat mesunotis. Candu intrat s’ùrtimu candereri, chi po traditzioni est sèmperi Li Frairaggi, cumintzat sa missa de beneditzioni, est a nai s’ùrtima fasi de sa festa manna. In crèsia su mudìmini e s’arrispetu de cussu logu sacru funt unu cuntrastu cunfronta a s’avalotu de sa calada e chi sighit ancora in foras. Is fidelis, is de is grèmius, is portadoris e totu is chi ant sighiu li Candareri, si pasiant ascurtendi sa missa cun in is ogus prenus de coloris e is sentidus de sa festa chi est acabbendi. E giai pensant a s’annu chi intrat, po torrai a arrennovai su votu a sa protetora insoru.
La Faradda di li Candareri fait parti de su Patrimòniu Orali e Immateriali de s’umanidadi de s’UNESCO giai de su 2013, chi nd’at arreconnotu su valori e s’importu .
Manuela Ennas

Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2020-2021.
LR 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021.
LR 22/2018, art. 22

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share