In ammentu de Cicitu Masala, unu babbu mannu de sa lìngua sarda

Catòdixi annus a oi, su bintitres gennàrgiu de su 2007, est mortu Cicitu Masala, poeta, scritori e giornalista tra is prus mannus de Sardìnnia. Fiat nàsciu in Nughedu in su mesi de cabudanni de su 1916; a pustis de is primas scolas in bidda, iat fatu su ginnàsiu in Otieri , su liceu in Tàtari e iat pigau sa làurea in Lìteras in s’Universidadi “La Sapienza” de Roma. A dolu mannu iat liau parti a sa Segunda Gherra Manna e ndi fiat torrau ingortu a una camba. Pròpiu in cussu tempus iat cumentzau a scriri po circai de contai s’esperièntzia sua de òmini e de sordau. Una borta torrau fiat intrau in su mundu de sa scola comenti dotzenti prima in Tàtari e pustis in Casteddu. Ma po is sardus, pruschetotu po is chi tenint a coru sa lìngua , sa stòria e sa terra, su nòmini de Cicitu Masala est acapiau a s’impìnniu chi at postu in chistionis de lìngua, s’aficu chi at tentu , lassendi arrastus de importu in sa circa de s’identidadi nosta, surcus in su tretu chi iat a tocai a sighiri po lompi a cussa cuscièntzia de pòpulu chi ancora s’ammancat.
Cicitu Masala est stètiu difatis un’ amparadori mannu de su sardu , mescamenti de candu si fiat abbizau, e ddu contàt sèmpiri, chi a su sardu no ddi tocàt perunu consideru cunfrontu a s’italianu. E issu, custa chi fiat una forma de discriminatzioni, dd’iat bìvia giai de piticheddu, candu in scola dd’iant proibiu de fueddai in sa lingua de bratzolu.
A pustis de una produtzioni in italianu, Cicitu at sceberau sa lìnia de su bilinguismu. Aici agataus librus suus de poesia, narrativa, teatru e crìtica literària scritus in totu e duas is lìnguas, sardu e italianu. Sa batalla sua po amparai su sardu dd’at incumentzada aìnturu de su Comitadu pro sa limba cun sa proposta de lei, sutascrita cun 13. 650 firmas autenticadas, chi iat presentau a su Presidenti de su Consillu Regionali, su 17 de làmpadas de su 1978 . De insaras at sèmpiri traballau po sa valorizatzioni de sa lìngua sarda e cun sa tarea de lompi a unu bilinguismu perfetu in s’Ìsula, punnendi a sa parificatzioni giurìdica e pràtiga de su sardu cun s’italianu e a s’intrada in is scolas de dònnia òrdini e gradu de sa lìngua sarda in s’insegnamentu e in is programmas scolàsticus. Una parti manna de s’òbera Cicitu Masala dd’at svilupada asuba de is giambamentus antropològicus e sotzialis chi sa Sardìnnia fiat bivendi in su mentris de is Gherras mannas, e pruschetotu me is annus de sa Rinàscida, chi dd’ant mudau sa bisura e fintzas elementus prus fungudus de sa cultura e de s’ identidadi nosta.
Cicitu Màsala teniat ideas craras in contu de sa polìtica de is colonizadoris, siat po totus cussus de su passau siat po is italianus chi ant pretèndiu de isbisuriai, casi de trassinnai sa Sardìnnia, liendi dinnidadi a unu pòpulu chi aici no cumprendiat prus ita fiat, su pòpulu de is sardus bintus, ma mai cumbintus, comenti at contau beni in Vinti ma non convinti .
Su sentidu polìticu suu, culturali e èticu e sa bisioni sua de su mundu ddus agataus totus espressaus e arrapresentaus in is òberas suas, siat me is romanzus siat me is poesias e aici puru in is sàgius e is artìculus suus. Cicitu Masala fiat sèmpiri a sa parti de is prus dèbilis, de is chi iant patiu dannus e ingiustìtzias comenti Sos Larimbiancos, pòberus, mortus de fàmini, chi tenint is larbas biancas e fiant anèmicus no papendi petza e pisci ca est cosa po genti arrica. Issu ddis at torrau su sulidu, faendi fueddai s’umanidadi e sa tristura insoru.
Cicitu Masala est stètiu un’intelletuali comenti pagus àterus, chi no s’est mai fatu ponni is peis asuba e difatis in pagus dd’ant scìpiu apretzai comenti ddi minescit. Ca issu naràt is cosas in faci, chena de bregùngia, e no timmiat a annomingiai “canis de strexu” is chi no arrexonant cun sa conca insoru e sighint su meri otenendi profetus po sei ma ponendi in perìgulu sa terra nosta. A pustis de sa morti sua, naraus sa beridadi, in medas ant scobertu in Cicitu Masala unu babbu mannu de su sardu e funt torrendi-ddi onori. Ma po ddi torrai onori, oi prus chi mai, tocat de ponni in pràtiga sa letzioni sua, sa de si scabulli de chi si ponit meri de is sardus e sa de impreai su sardu, de ddu scriri,fueddai, manixai e pruschetotu sa de dd’imparai a is pipius in scola, ca comenti at scritu issu “Sa limba est s’istòria de su mundu”.

Manuela Ennas

Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2020-2021.
LR 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021.
LR 22/2018, art. 22

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share