In cust’istadi 2023 sa crèscida de is prètzius in Itàlia est unu problema chi fait sunfriri siat is consumadoris siat su setori de su turismu. Sigumenti is fèrias funt bessendi una cosa po genti arrica, po medas italianus su problema de is prètzius artus at portau cunseghèntzias mannas in su scioberu de is logus e de is maneras de ddas passai.
Una pariga de diis prima de Mesaustu su Presidenti de s’Albania, Edi Rama, me is retzas socialis at cunfrontau su “disterru” de is turistas italianus, chi lompint in su Paisu suu po fai sa bagantza, cun su disterru de is albanesus chi in su 1991 si nci fuiant de sa terra insoru po lompi in Itàlia a circai una vida mellus. Rama at presentau sa cosa comenti un’arrevesa de su pòpulu albanesu. Sigumenti candu unu brullat ddoi at sèmpiri calincunu chi agatat asumancu un’arrexoni po si dda pigai, is fueddus de Rama ant intzimiau polèmicas, chi no contaus nimancu. Su chi at nau su Presidenti de s’Albania in manera befiana at marcau invècias una beridadi: medas italianus po fai sa bagantza si nci spondint in Paisus allenus, e no sceti in Albania – sa nova de cust’istadi – ma puru in Grècia e Ispànnia, chi giai de meda tempus atraint is turistas italianus, e in su Nord-Àfrica, cun s’Egitu e sa Tunisia chi torrant a essi logus popularis po mori de is ofertas “ a totu tundu” chi donant, impari a is servìtzius de posada, cussus de recreu.
Segundu una circa de sa Assoutenti is prètzius de meda produtus, pruschetotu istadialis, funt artziaus de duas cifras cunfronta a s’annu passau: su tzùcuru est cussu chi est crèsciu de prus (+47,3%) ma no funt de mancu s’ollu de olia, sa patata, s’arrosu e sa tamàtiga. Sa birdura e sa fruta ant tentu crèscidas chi andant de su 13,8% a su 19,8%, is bevidas marcant in mèdia su 17% in prus. Ma no est sceti sa cosa de papai chi costat de prus, puru is logus de posada e de recreu ant artziau is prètzius. At a essi po custa arrexoni chi in medas, po no arrenuntziai a is fèrias, in sa plaja papant cosas portadas de domu e no andant in restoranti. Apitzus de custa manera de apariciai su pràngiu, chi est una torrada a is tempus passaus candu is famìllias faiant arròlliu cun cadiras e mesas portadas de domu po si gosai mellus su mari, sa Coldiretti at fatu una circa. Segundu is datus arregoltus su màndigu prefèriu de su 34% de is turistas est s’insalada de arrosu o de mari, sighidas de sa macedònia de fruta (18%) e de s’insalada de tamàtiga e casu (12%). Ma ddoi at puru chi no podit fai de mancu de is macarronis e de sa petza.
Ma torraus a sa brulla de su Presidenti de s’Albania, ca est berus chi s’artziada de is prètzius in Itàlia andat impari cun su “disterru” de is turistas italianus. Po sa Federturismo difatis, su 40% de is italianus ant sceberau logus foras de s’Itàlia po passai is fèrias. S’Albania, comenti giai nau, est sa nova istadiali de ocannu, e sa befa est chi puru sa Presidenti de su Guvernu, Giorgia Meloni, at lassau sa bagantza in Pùglia po passai calincuna dì in su Paisu balcànicu.
Chi fessat sceti po su turismu de a intru, duncas, su setori iat a essi belle chi in crisi. Mancu mali chi s’Itàlia abarrat unu logu chi sighit a atrai is turistas stràngius, chi cumpensant sa fua de is italianus. Sceti in su tempus chi andat de su 11 a su 20 de austu is turistas allenus in Itàlia funt stètius prus de 15 millionis, unu in prus cunfronta a s’annu passau (datus de sa Cna Turismo e Commercio).
In su benidori de su turismu italianu, a cantu parit, ddoi iat a ai unu disafiu de cumbati. Tocat a agatai un’echilìbriu intra de sa calidadi de is servìtzius donaus e de is prètzius. Mancai s’Itàlia tèngiat unu patrimòniu de cultura e de naturalesa de primori, tocat a cumpeti sèmpiri de prus in su mercau internatzionali. Sceti in custa manera s’at a podi sighiri a atirai biaxadoris e a amparai su setori.
Massimiliano Meloni
