Su 2 de mesi de argiolas est sa Dì mundiali de s’Ufologia e in totu su mundu funt cuncordendi cunvènnius, atòbius, dibatas po arrexonai de cantu pertocat custu argumentu. Custa dì arrapresentat po medas unu sentidu de apartenèntzia a una comunidadi chi creit in s’esistèntzia de is Ufo. Meda genti invècias creit siat sceti una truma de genti maca, mancai, in beridadi, ddoi siant de mesu studiosus, spertus e ricercadoris comenti si spetat. Seus acostumaus a pensai chi Ufo bollat nai aparèchiu allenu, “extraterrestre”, ma tocat a nai chi fintzas de s’antighidadi si lompint novas de abbisadas in celu chi no agatànt spiegatzionis lògicas. Sa data dd’ant sceberada po un’espisòdiu intrau in sa stòria de is abbisadas de fenòmenus paranormalis e connotu cun su nòmini de “Intzidenti de Roswell”, de sa tzitadi de su Messicu Nou, in is Stadus Unius, innui est acontèssiu pròpiu su 2 de argiolas de su 1947.
Cudda dì, po su chi contant is giornalis de s’època, un’ogetu no identificau ndi fiat arrutu a terra. Sa spiegatzioni chi iant provau a donai fiat un’intzidenti de Ufo chi incapas si fiant atumbaus a pari bolendi in celu. Narànt chi un’allevadori iat agatau in una terra cosa sua arrogalla de metallu, e dd’iat fatu sciri leugu etotu a su sìndigu de sa contea de Chaves. Iant aciuntu misteru e pensamentus àteras informatzionis cumpartzidas de is mèdius massivus, chi contànt chi a pustis de su sciarrocu is militaris de sa basi americana ingunis acanta iant agatau unus cantu de extraterrestris mortus. S’otu de argiolas, is responsàbilis de cussu campu de aviatzioni iant difùndiu su primu comunicau ufitziali innui fueddànt de unu “discu volanti”.
Luegu etotu perou is autoridadis stadunidensas si ndi fiant acatadas de su perìgulu chi sa spainadura de una nova tanti spantosa comenti a cussa iat a ai pòtziu ingendrai. E duncas fiant torraus agoa cun is dichiaratzionis narendi chi fiat incapitau unu guastu a una sonda spatziali. Ma oramai sa chistioni si fiat bènnia a sciri e is ufòlogus e amantiosus de su tema si nci fiant ghetaus e naraus chi ndi teniant totu is arrexonis, si pigaus in consìderu cantu scritu in su primu comunicau de s’episòdiu de Roswell. Iant cumentzau aici a ammanniai una genia de storiografia parallela a cussa ufitziali.
Difatis su Cungressu de is Stadus Unius iat abertu un’inchiesta in contu de s’intzidenti de Roswell e s’Air Force stadunidensa puru iat incarrerau unus cantu de averiguamentus. Asuba de s’acadessimentu nci funt duus arrelatus diferentis. Su primu, bessiu in su 1995 “The Roswell Report: Fact versus Fiction in the New Mexico Desert”, dd’acabbat narendi chi is materialis agataus in su 1947 no iant a essi de provenièntzia extraterrestri ma fiant arrefudus de su programa segretu “Progetu Mogul”, chi impreaiat micròfonus collegaus a sondas chi beniant fatas artziai de cuota cun sa tarea de intercetai is undas sonoras de is mìssilis sovièticus. S’àteru arrelatu, su “The Roswell Report: Domos Closed”, imprentau in su 1997, narat chi cussus chi pariant extraterrestris mortus, scobertus e pustis cuaus de is militaris americanus, àteru no fiant chi manichinus impreaus in programmas sperimentalis chi is Stadus Unius iant portau a innantis intra de is annus Coranta e Cincuanta. Ma a custas versionis ufitzialis medas amantiosus no nc’ant mai bòfiu crei e giai a s’acabbu de is annus Setanta funt bessius a campu unus cantu de librus e pellìculas po avalorai versionis alternativas de s’intzidenti. Una de custas versionis fueddàt de un’astronavi chi fiat scopiada, s’arrogalla fiat arruta in sa contea de Corona e is corpus de is allenus fiant bolaus a prus de 200 chilòmetrus de distàntzia, innui is militaris ddus iant boddius e portaus in logu de s’Àrea 51, una basi isperimentali chi s’gatat in Nevada, chi de insaras est comenti a unu tèmpiu sacru po chi creit me s’esistèntzia de Ufo e de extraterrestris.
Un’àtera versioni, bessida a campu in su 1995, est de un’ufòlogu chi narat de ai scìpiu chi s’aparèchiu spentumau a Roswell fiat una màchina de su tempus e chi acanta de cussa arrogalla iant agatu pilotus chi lompiant de su tempus benidori. E in su matessi annu at cumentzau a circolai unu vìdeu innui si donat contu de is arresurtaus de s’autopsia fata a su corpus de unu de is extraterrestris agataus de s’esèrtzitu de is Stadus Unius. Su filmau nd’iat pesau unu bellu avalotu ma in pagu tempus si fiat cumprèndiu chi fiat totu una fingidura. Po àterus invècias a palas de s’intzidenti de Roswell nc’iat a essi stètiu Stalin, su capu de su guvernu de s’Unioni Soviètica, cun s’idei de ferri s’anemigu de sa gherra frida. A Roswell, segundu custa teoria, iat a essi pentumada una navi spatziali cun aìnturu èsseris sbisuriaus, parti de esperimentus cuncordaus de su criminali de gherra nazista Josef Mengele. De insaras abbisadas de Ufo nd’ant arregistrau medas, fintzas in Sardìnnia, chena de arrennesci mai a cunfirmai perou s’esistèntzia de is extraterrestris, mancai calincunu iat a podi giai essi in mesu de nosu e nosu mancu ddu scieus.
Manuela Ennas
