Stagflazioni est unu fueddu chi seus cumentzendi a intendi custas diis e chi forsis, a dolu mannu, eus a intendi sèmpiri de prus in su benidori. Ìnditat candu s’agatant impari, in su matessi tempus, duus fenòmenus econòmicus comenti sa recessioni, est a nai candu s’econòmia no crescit prus, e s’inflatzioni, est a nai candu is prètzius àrtziant meda.
Fintzas a is annus ’70 is economistas no creiant a sa possibilidadi de una stagflatzioni ca fiant cumbintus chi sa crèscida de is prètzius fessit acapiada sceti a un’economia forti chi est ammaniendi-sì. In prus, chi is prètzius crescint impari a s’economia, e duncas a is pagas puru, a s’inflatzioni fait a dd’apoderai. In su 1973 perou nc’est stètia sa prima stagflatzioni de sa stòria, chi iat fertu is economias ocidentalis candu s’Opec, s’organizatzioni de is Stadus chi produsint petròliu, iat decìdiu de artziai fintzas a cincu bortas su prètziu de su petròliu. In pagu tempus, pustis cussu de su petròliu, fiant crèscius is prètzius de totu is matèrias primas e, in manera spantosa, s’economia fiat intrada in recessioni, is pagas no cresciant prus ma cresciat s’inflatzioni puru.
Po is economistas oi tocat a timi chi potzat torrai a acuntessi una cosa deaici. Sa gherra in Ucraina e is penas contra a sa Rùssia funt ingendrendi sa crèscida de is prètzius. No crescint sceti is prètzius de su gasu e de su petròliu, ma de totu is matèrias primas, cumentzendi de su trigu, ca s’Ucraina e sa Russia ndi produsint e nd’esportant meda.
Mancai s’economia no siat ancora in stagflatzioni, sa timoria est manna poita una borta intrada in custa fasi de su ciclu econòmicu no est fàcili a ndi dda fai bessiri a foras. Candu un’economia est forti, est crescendi ma s’inflatzioni est tropu manna, is Bancas centralis àrtziant is intaressus po prestai su dinai, e deaici su dinai arribat a balli e a costai de prus. Inghitzat a ddoi essi prus pagu dinai in giru e custa cosa fait abasciai s’inflatzioni.
Candu s’economia est dèbili e s’inflatzioni est bàscia incapitat su contràriu. Po apretai s’economia, is Bancas centralis abàsciant is intaressus. Su dinai costat de mancu, sa genti preguntat prus prestidus e spendit de prus ma crescit s’inflatzioni puru. Ma chi s’economia est in stagflatzioni is Bancas centralis no nci podint fai nudda. Chi abàsciant is intaressus liant dinai a su sistema faendi prus dannu a un’economia giai in crisi, chi ddus àrtziant faint cresci s’inflatzioni sena de apretai s’economia.
Massimiliano Meloni
