Sa crisi intra de Rùssia e de Ucraina at bogau a pillu cussu chi bolit nai, po s’Unioni europea, su de dipendi de àterus Stadus po s’energia chi ddi serbit. Po su chi pertocat custa crisi, is pèrìgulus nascint sendi chi su gasu russu est sa primu mitza d’energia po s’Europa.
Me is primus mesis de su 2021 (datus de sa Commissioni europea) s’Unioni europea at prodùsiu sceti su 13% de su gasu chi at spaciau. S’àteru dd’at importau, e de sa Russia arribat casi su 40% de is importatzionis. Su 60% arribat de àterus Stadus, po primu de sa Norvègia e a sighiri de s’Algeria, ma in percentualis prus bàscias medas de cussas russas.
Sa crisi chi est acuntessendi iat a podi firmai o allentai meda is importatzionis de gasu russu in Europa. Is arrexonis de un’arrocu iant a podi essi duas. Po primu cosa su 26% de is importatzionis de gasu russu arribant in Europa po mori de retzas chi passant in mesu de s’Ucraina. Una gherra in custus logus iat a podi portai a sa destruidura de is retzas e a s’annuddamentu de custa parti de importatzionis. Po segunda cosa, sigumenti s’Unioni europea est de sa parti de s’Ucraina, sa Russia iat a podi ammaletzai de no bendi prus gasu a s’Europa po dda cumbinci a no si ponni in mesu a sa chistioni. S’annuddamentu de is importatzionis de gasu russu iat a fai dannu meda a totu su sistema econòmicu de s’Europa, chi giai immoi est sunfrendi po sa crèscida de is prètzius de s’energia.
Custu ammaletzu, perou, est giai una cosa bera. Difatis, giai de s’istadi passada, de candu s’est ammanniau su scòrriu cun s’Ucraina, sa Rùssia a bellu a bellu at smenguau is esportatzionis de gasu in Europa, tanti de ddas fai calai, in su mesi de ladàmini, asuta de cussas de is annus 2015-2019.
In s’ùrtimu annu is prètzius de su gasu in Europa funt crèscius de cincu bortas e po su Fundu Monetàriu Internatzionali iant a podi cresci ancora de su 58% in su 2022. Custa cosa ponit pensamentu, ca giai immoi sa spesa po s’energia in Europa dda carculant, po su 2022, in 1000 milliardus de dollarus, casi duas bortas cussa de su 2019.
Massimiliano Meloni