Su 4 de martzu de su 2023 si tzèlebrat sa Dì Mundiali de su Tennis chi ocannu lompit is dexi annus de candu dd’ant istituida in su 2013. Su scèberu de su 4 de martzu est dèpiu a sa chistioni chi in su 2013 recurriat su tzentenàriu de sa Federatzioni Internatzionali Tennis asuba su padru, fundada de doxi assòtzius natzionalis in su mentris de una cunferèntzia cuncordada in Parigi su 1 de martzu de su 1913.
Sa tarea de sa Dì Mundiali de su Tennis est sa de promovi sa pràtiga de custu sport e de spainai totu is profetus chi donat, pruschetotu intra de is giòvanus e is prus pagu giòvanus puru. Oi funt medas is atòbius cuncordaus po afestai custa dì e custu sport chi est de is prus sighius.
Su Tennis est unu de is sport cun una stòria prus longa. Sa nàscida sua dda faint torrai agoa a is tempus de su Mesu Evu, sendi chi agataus riferimentus in òperas literàrias comenti is contus de is cadderis de sa mesa tunda. In Inghilterra ddi narànt Royal Tennis, e ddu praticànt mescamenti is famìlias realis e de nòbilis. Parit chi apat tentu orìgini de su jeu de paume frantzesu, chi praticànt giai de su 1100.
A primìtziu giogànt chena de racheta, chi invècias immoi est su sìmbulu de custu sport, e impitànt is manus po ferri sa bòcia tirada de s’aversàriu in s’àtera metadi de campu. Su nòmini Tennis donau a custa disciplina ndi lompit incapas de sa paràula frantzesa “tenez” paràula chi tocàt a nai innantis a dònnia tiru de bòcia e chi is inglesus depint ai unu pagu strupiau in sa lìngua insoru. A bellu a bellu su Tennis fiat lòmpiu in logus meda de s’Europa e dd’ant pratigau genti comenti a a Càralu IX, Erricu VIII, Giacu I e Frantziscu I de Frantza; fiant bessius aici amantiosus de custa disciplina de bolli fraigai campus de giogai in is terrenus insoru. Parit invècias chi Luisi X e Càralu VIII siant mortus pròpiu gioghendi o a pustis de una partida.
Po sa data ufitziali de su Tennis comenti ddu connosceus nosu tocat a torrai agoa a su 23 de freàrgiu de su 1874, candu s’inglesu Walter Clopton Wingfield iat presentau, a sa Càmera de is Mestieris de Londra, s’imbentu de unu giogu nou, su lawn tennis (lawn bolit nai padru ). Su brevetu de Wingfield teniat fintzas unu documentu cun arrègulas de su giogu chi arresurtant acanta meda a is chi connosceus oi, mancai no si scìpiant cun seguresa is arrexonis de sa partzidura de su puntègiu in 15-30-40. Calincunu annu a pustis, sendi sèmpiri prus manna sa presèntzia de tzìrculus de tennis, s’England Club iat incingiau su primu torneu ufitziali, su de Wimbledon. In su 1881 invècias is Stadus Unius ant istituiu s’US Open, unu torneu po professionistas mascus. Su tennis est intrau a fai parti de is sport olìmpicus giai de sa prima editzioni de su 1896 in Atene, ma in su 1928 nci dd’iant bogau po ddu torrai a fai intrai in is annus ’80.
Su Tennis est su de tres sport in Itàlia po nùmeru de amantiosus e su de cuàturu po nùmeru de chi ddu pràtigat in Itàlia. Comenti sport individuali, est su primu. Su tennis est una faina chi oi naraus ‘open skill’ , est a nai chi in custu sport podint incapitai acontèssius chi no fait a previdi e chi tenint unus cantu de variabilis. Càmbiant is aversàrius, su logu e sa calidadi de su logu de giogu, is bòcias chi s’impreant. Càmbiant is tàticas, is strategias e is sceberus de su giogadori. Est issu su responsàbili de cantu càpitat in campu. Eus nau prima chi sa racheta est su sìmbulu de custu sport e tocat sceberada cun atentu. Aici etotu po is crapitas de Tennis, ndi esistint medas studiadas a posta po no arrovinai su campu de giogu e po no arriscai de lissiai. Fintzas sa bistimenta est de ponni in contu po agiudai a parai fronti a su strachìmini de sa gara.
Is profetus de su Tennis funt siat po su corpus chi po sa menti. Intra de is profetus podeus arregordai sa melloria de sa bista e de sa coordinatzioni, de su metabolismu e spàciu de calorias. Duncas ddi dexit a chi bolit abarrai in forma o perdi pesu ca favoressit su tonu de is mùsculus, mescamenti de cambas e de bratzus. Is profetus funt psicològicus puru ca agiudat a ingendrai sa produtzioni de endorfinas, agiudat a abarrai atentus e a apoderai su controllu de sei. Permitit de scarrigai su strachìmini e parai fronti a su nervosu. Su Tennis contat puru in sa formatzioni de s’ètica e de sa disciplina sportiva. Difatis imparat a atzetai is renèssidas e is faddinas cun responsabilidadi, ammànniat su svilupu de is strategias, agiudat a gestiri is dificurtadis e su sentidu de cumpetitzioni.Fintzas is elementus de su clima agiudant a melliorai sa resistèntzia.
Manuela Ennas
