Custa borta pro sa rubrica mea mi so chèrfida leare unu mamentu de spàssiu e in antis de renèssere a adobiare una star de àteros tempos mi so gosada unu cuntzertu suo. M’agato in Vienna, is lampadàrios de cristallu de su teatru sunt ancora tremi-tremi pro su tzacarramanu. So andende a su retrete. Bidimus chi tenet praghere de mi retzire. Provu a tzochedare in sa ghenna… Chie est tzochedende sa ghenna?
So deo, chi no istorbo, ddi cheria fàghere calchi pregonta…
“Ite istorbu? Est unu pràghere pro mene. Bastat chi non siat pro crìticas però! Ca nde so istracu e mi faghent pigare su nervosu”.
Ma non tocat a s’arrennegare, ca is crìticas faghent parte de su giogu, cando unu est famadu comente a vostè…
“Gei est berus. Tenes resone e non ddu potzo negare. A bortas su pùblicu, is àteros mùsicos e is àteros composidores m’adorant, mi narant chi so su mègius de totus. Comente oe, intèndidu dd’as chi su tzacarramanu no acabbaiat prus?.Imbetzes, àteras bortas, sunt imbidiosos e mi ghetant ludu. Bae a ddos cumprèndere”.
Cun su talentu de vostè…S’imbìdia gei faghet a dda cumprèndere! Cando dd’at iscobertu custu talentu suo pro sa mùsica?
“Dae minore. Tenia tres annos. A sorre mea, Nannerl, issa fiat prus manna de mene ca deo fia su de sete fìgios, babbu meu, Leopold, ddi donaiat letziones de clavicembalu. Issu fiat unu composidore e traballaiat fintzas pro s’archipìscamu de Salisburgu. E nudda, intendende a issos aia chèrfidu proare fintzas deo. E gasi a bator annos sonaia giai bene, a chimbe aia assentadu su primu minuetu meu, a ses aia sonadu pro s’imperadora Maria Teresa, a sete annos aia iscritu is primas sonadas pro violinu, a 11 annos aia iscritu sa primu òbera “Apollo e Giacinto”, cun su libreddu in latinu. E gasi dd’apo sighida”.
E sa lista est longa meda, dd’ischimus bene. Ma comente est istada sa vida sua de pipiu gasi abistu, foras dae su comunu?
“Bella est istada bella, ma tenia semper cosa de fàghere, tempus pro giogare comente faghent totu is pipios nd’apo tentu pagu e nudda. Babbu meu m’at portadu in giru in mesu Europa, comente fia narende apo sonadu pro is imperdores de Vienna, e puru pro is res de Frantza e de Inghilterra, e pro is òmines prus de importu pro su tempus meu. In Itàlia puru apo sonadu e bi so torradu prus de una borta, ddoe apo istudiadu cun is mègius mastros. Naramus chi de cussu tempus de sa pitzinnia non mi potzo chesciare e de arregordos bellos nde tèngio medas”.
A nos ddu contat unu a su mancu?
“Potzo contare de cando su Paba Clemente XIV m’aiat donadu su tìtulu de “Cadderi de su Speron d’oro” . Pro sa die de Pasca Manna, nos aiant cumbidados in sa Capella Sistina pro ascurtare su Miserere de Gregorio Allegri. Cussa fiat una mùsica segreta ma deo non dd’ischia…Dda cantaiant in noe e ultres a is cantadores niscinu podiat bìdere is spartidos asinuncas s’arriscu fiat de èssere scomunicados dae su Paba. Ma deo a pustis de l’àere intesa duas bortas, sendi chi tèngio s’origra fine, sa chi bosàteros narades “orecchio assoluto” mi paret, dd’aia posta pro iscritu luego etotu. Insaras su Paba m’aiat mandadu a tzerriare, e deo mi timia chi esseret pro m’iscomunigare, imbetzes fiat pro mi donare custu reconnoschimentu”.
Torrende a is fainas de primore chi at iscritu, ite inditat cussa lìtera K posta acanta de is tìtulos de totu is cumpositziones suas?
“A nàrrere sa beridade, s’idea de impreare custa K no est mea. Fiat istadu Ludwig von Köchel a introduire custa cosa. Issu fiat amantiosu meda de is òberas meas. Dd’isco chi bos podet pàrrere una cosa difìtzile a crèere, ma deo puru cando penso chi oe ddoe at gente chi andat maca pro su rap o su gangnam style, unu pagu mi lassu pigare dae s’arrennegu! Issu, fia narende, aiat chèrfidu ammaniare una lista de totu is cumpositziones meas, su Catàlogu Köchel dd’aiat postu. Est custa duncas s’orìgine de sa K, sighida dae unu nùmeru intreu positivu, chi serbiat a numerare is òberas meas sighende un’òrdine cronològicu, est a nàrrere, prus su nùmeru est bàsciu e prus sa cumpositzione est antiga”.
Berus est chi pro amore est a prima cun sa famìlia sua?
“De cando mi so cojuadu cun Costanze Weber, mancari a giòvanu essere amoradu de sorre sua chi non m’at bòfiu, is cosas cun sa famìlia sunt mudadas, pruschetotu ca so bènnidu a istare in Vienna. Ma no est petzi pro cussu chi apo lassadu Salisburgo. Babbu meu, ca fortzis cheriat otènnere de mene sa renèssida chi no aiat mai lòmpidu issu, no dd’at bòfiu cumprèndere chi deo non bògio èssere su tzeracu de nemos, tantu prus pagu de s’archipìscamu Hyeronimus Colloredo, chi de mùsica, naramus sa beridade, non nd’ischit nudda. Deo mi chèrgio intèndere liberu, ca sa mùsica est libertade. Cun is obbrigos no ando de acòrdiu”.
Wolfgang a ddu tenet unu messàgiu pro is giòvanos chi cherent fàghere mùsica oe?
“De seguru ddis chèrgio nàrrere chi su talentu no est una cosa aici difìtzile de agatare, ma tocat a ddu chircare a intro de nois, ca totus nde tenimus unu. Ddu depimus ischire reconnòschere e apretziare, petzi gasi ddu podimus crèschere. E pro chie cheret sonare serbit istùdiu e alentu, ca su mùsica no est petzi sonos ma unu linguàgiu universale chi podet lòmpere a totus e in totue”.
Tando gràtzias meda pro custa paràulas… Fortzis est giai ora de un’àteru cuntzertu…
“Eja, mi tocat de andare. Biva sa mùsica!”
Manuela Ennas
