Chie non bi campat, chie si nche fuit, chie bi morit. Su traballu a maju-mai

S’Itàlia est una Repùblica chi su traballu nche l’at postu in su primu artìculu de sa Costitutzione sua. Comente elementu fundadore de s’ordinamentu. Como, sena chèrrere aplicare unu determinismu prus chi non simpre, podimus nàrrere chi diat bastare s’atuatzione de custu printzìpiu (torradu a pònnere in su de bator comente diritu reconnotu a totu cantos) pro àere totu su restu.

Pro nàrrere, abarrende in su primu: cale sovranidade esèrtzitat – mancari in intro de sos lìmites de sa Costitutzione matessi – cussa parte de pòpulu italianu chi si nch’istèsiat dae una polìtica chi non dat rispostas o chi las dat contràrias in contu de traballu? Comente faghet sa Repùblica, lompende·nche a su de tres, a nche tòddere sos impèigos de òrdine sotziale e econòmicu chi lìmitant s’agualidade de sos tzitadinos sena garantire su traballu?

Semus a sa vigìlia de sa de 75 primas dies de maju costitutzionales e galu semus firmos a una Carta inaplicada. Datos nde tenimus cantos nde cherimus, comintzende dae su tassu de ocupatzione chi, s’annu coladu, fiat su prus bassu intre sos 27 paisos de s’Unione europea (datos Eurostat cun unu 65% natzionale de ocupados, 10% in mancu cunforma a sa media continentale). E sighende·bi·la cun sa prus fràsia frecuente in sos talk show: «sos salàrios non creschent dae 30 annos»

Essint a campu in custas dies sas rilevatziones Acli cunforma a 1.326.573 modellos 730 presentados in sos Caf issoro: su 14,9% de custos, mancari traballende, tenent unu rèdditu chi non nche colat sos 9mìgia èuros. Sa pertzentuale creschet si leamus in cunsideru fintzas sos rèdditos cumplessivos de 11mìgia èuros o mancu, est a nàrrere sos sos “traballadores pòberos”: 19,5%. S’àtera categoria est sa de sos “traballadores vulneràbiles”, o siat sos chi pro neghe de un’acontèssida repentina e non prevìdida (intre custas finamentas sa nàschida de una criadura, tantu pro abarrare in tema) sunt in perìgulu de nche rùere in povertade: custos traballadores, chi non nche bàrigant sos 15mìgia èuros, sunt su 29,4%.

Est duncas craru chi su diritu a su traballu devat andare a manu tenta cun sos àteros diritos costitutzionales. Fintzas cun sos chi garantint s’istrutzione e sa formatzione. Sos datos de su raportu Censis-Ugl nos narant chi unu italianu de bator at una professione chi no est in lìnia cun sos istùdios acumpridos: su 37,5% intre sa fàscia giovanile 25-34 annos e su 44,3% intre sos under 25. No est de badas chi sos ùrtimos deghe annos b’at àpidu una emigratzione chi at interessadu paritzos giòvanos laureados: in custu perìodu, cun base de unu millione de italianos lòmpidos a aterue, de bator unu fiat laureadu e de tres unu fiat intre sos 25 e sos 34 annos. E su fenòmenu sighit, ca cunforma a su Censis su 47,3% de sos italianos si nche diat andare a foras aende sa possibilidade de lu fàghere. E de custa pertzentuale sos giòvanos sunt su 60,6%.

In fines, de traballu b’at chie bi morit. Sos datos Inail de su primu trimestre de custu 2023 nos ammustrant 144.586 denùntzias de infortùniu e 196 mortos. Custos sunt su 3,7% in prus de su matessi perìodu de s’annu in antis. E totu custu sena leare in cunsideru sa crèschida de sas patologias professionales denuntziadas: 18.164 (est a nàrrere +25,1%). Ma custos non sunt motivos pro repìtere a s’infadu chi “non b’at motivu de festare”. Prus a prestu, cheret chi li diamus su significadu giustu a custa festa pro chi non siat una die de mùsica ebbia (fintzas ca sos cuntzertos de Santu Giuanne de custos annos mancu a paragone cun sos de sos annos ‘90) o una die de addòbiu guvernativu (est cunvocadu pro tando su Consìgiu de sos ministros). Cheret chi lu fatzamus pro chi sa prima de maju siat una die pro nos ammentare chi sos diritos non falant dae sas àeras

Mauro Piredda

Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2022-2023.
LR 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2022-2023.
LR 22/2018, art. 22

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share