Pasca Manna est una de is festas prus de importu de su calendàriu cristianu e arrapresentat sa resurretzioni de Gesùs. Una de is traditzionis prus connotas po dd’afestai est s’oferta de ous de Pasca Manna, traditzioni chi tenit arreìxinis antigas e sentidus de rinàscida, de vida e de spera.
In medas culturas antigas, a s’ou ddu teniant in consìderu comenti chi fessit sacru, e beniat donau in oferta a is divinidadis pròpiu po tzelebrai sa rinàscida de sa terra a pustis de s’ierru. In sa cultura egìtzia, persiana e romana puru, s’ou arrapresentàt unu sìmbulu de vida e de rinàscida. In su cultu de Iside po nai fiat ligongiau a sa nàscida de su deus Horus de su pillu de s’ou. In Pèrsia, s’ou afiguràt sa fertilidadi, mentras is romanus fiant acostumaus a ddu donai in su mentris de s’afestada de beranu dedicada a sa dea Cèrere.
Fintzas in sa cultura slava e russa, s’ou teniat unu sentidu simbòlicu forti meda, e dd’impreànt in medas ritualis. In su mentris de s’afestada pagana de beranu, po nai, impitànt is ous po torrai gràtzias a is divinidadis. Ancora oi is famìlias e is amigus si ddus arregallànt a pari ca funt unu sinnu de amistadi e norabonas. Po custa genti fintzas su colori de pintadura tenit unu sentidu diferenti, po nai s’asulu arrapresentat su celu, unu logu illacanau, invècias su birdi sa naturalesa, su grogu est su colori de su soli e arrapresentat sa fortza e s’alentu.
Puru custa traditzioni de pintai e decorai is ous torrat agoa a is tempus antigus. Giai in sa cultura bizantina, ddus apariciànt cun pinturas religiosas e simbòlicas spantosas, donendi atentu a is coloris e sceberendi materialis de primori. In sa cultura ebràica is ous funt unu piessignu de sa festa de Pesach e po issus arrapresentant innantis de sa vida chi torrat a nasci, unu sentidu de lutu e de morti, po arregordai chi sa vida est unu tziclu chi no tenit ni inghitzu ni acabbu.
Meda de totu custu simbolismu est brintau in sa traditzioni cristiana, innui s’ou de Pasca Manna arrapresentat ancora oi sa resurretzioni de Gesùs e sa vida noa chi ndi mitzat. In sa traditzioni cristiana, s’ou de Pasca Manna est mudau in is sèculus po mori de giambamentus chi ant pertocau pròpiu sa cuncordadura de s’ou. A primìtziu, s’ou ddu pintànt de arrùbiu po arregordai su sànguini de Cristu, a pustis ant inghitzau a ddu cuncordai cun sìmbulus cristianus comenti a sa cruxi, s’angioni o su pisci.
Cun su tempus, funt nàscias medas àteras genias de ous de Pasca Manna, spissu caraterìsticas de una regioni o paisu. In Itàlia po nai s’est ammanniada sa traditzioni de is ous de tziculati, de tzùcaru e fintzas de terralla pintada a manu. In unas cantas regionis, comenti a sa Pùglia e sa Calàbria, is ous ddus faint fintzas de casu, mentras in àteras, comenti a sa Sitzìlia, sa traditzioni est de cuncordai ous prenus de mèndula. In Sardìnnia invècias seus acostumaus a fai su cocoi cun s’ou, connotu puru cun su nòmini de anguli. Est una genia de cocoi traballau a fini, a punta de ferrus o cun s’arresojedda o cun pintadura a unga, chi tenit s’ou in mesu a is pitzicorrus e a is cuncordaduras. A custu pani ddi donant formas diferentis, de pilloneddu, de pudda, de pupa, de goneddu, de gruxi ca est st pròpiu unu ritu po cunsagrai sa fertilidadi e s’abbundàntzia.
In prus de sa simbologia, s’oferta de ous de Pasca Manna tenit fintzas unu sentidu sotziali e de cumpartzidura. Difatis amigus e parentis s’arregallant a pari s’ou de Pasca Manna comenti a sinnu de stima e de norabonas po sa ricurrèntzia. E fortzis est in custa àndala chi funt nàscius is primus ous de tziculati. Sa traditzioni de is ous de Pasca Manna de tziculati ddas faint torrai agoa a s’acabbu de su de dexotu sèculus in Germània. In cussu perìodu, is ofelleris tedescus iant cumentzau a aprontai ous de tziculati, imperendi formas de metallu comenti stampinus. Sa produtzioni de ous de tziculati s’est spainada a lestru in totu s’Europa, fintzas a donai vida, a s’acabbu de su de dexannoi seculus, a un’indùstria de setori po produsi cantu prus ous de tziculati e cun sa lòmpida de sa tecnologia sa produtzioni est melliorada ancora de prus.
A bellu a bellu custa costumàntzia de arregallai ous de tziculati po Pasca Manna s’est fata sèmpiri prus populari in totu su mundu, e oramai est afortiada in medas paisus, pruschetotu europeus e americanus. Custa traditzioni, sighendi is lògicas cummertzialis e divenendi a bortas espressada de personàgius famaus, est intrada in unu mercau intra de is prus chi portant arrenda.
Manuela Ennas
