Erisero in Washington s’est torrada a obèrrere sa cuntierra aintre palestinesos e israelianos. A pustis de tres annos si sunt torrados a faeddare a paris. Su puntu est, si podent fàere duos istados in Palestina segundu su printzìpiu ètnicu, o no est possìbile? In su terrinu no est prus possìbile, ca 300.000 colonos si sunt sistemados (illegalmente) in s’àrea ki depiat èssere s’Istadu palestinesu, e un’Istadu palestinesu no est vivìbile. Tocat a ddos bogare e no est fàtzile, in capas no est prus possìbile
E tando? Est una tzerimònia fadiada sceti? Is americanos ki dda promovent, e ki sunt filo-israelianos, timent una cosa ki in Itàlia nemus mentovat. Est a nàrrere una pigada de cuscèntzia sèmpere prus manna, in América etotu, de sa pinnica ki Israele est pighende comente sistema, un’Istadu ebràicu sceti, e inue is àteros sunt tzitadinos sempre prus discriminados. In Amèrica, su movimentu de boicotàgiu, disinvestimentu e de santzione de Israele est sèmpere prus importante, comente in su Rennu Unidu, e in is mèdia su fatu ca custu logu siat unu logu cundunu sistema de apartheid de facto cumentzat a èssere cundennadu de sa gente.
Su fatu ca indunu cuntzertu de is Pink Floyd su sìmbulu de Israele, imoe-imoe, siat istadu acostadu a is peus sìmbulos de tirannia est unu sinnu bonu de comente custa pigada de cuscèntzia si siat aprofundida in Ocidente e de sa diferèntzia cun s’Itàlia, logu inue a pitzus de sa kistione est calada sa sordina o unu filo-israelismu cunventzionale e unu pagu tontu.
Sa paghe si podiat fàere si un’Istadu ùnicu si faghiat de su Mare a su frùmine Giordanu, segundu su printzìpiu universale “deretos uguales pro calekisiat abitante” ken’e riguardu pro etnia, limba, religione, sessu, gènere. Comente est iscritu in totus is Costitutziones democràticas. Ma no in Israele, ki si proclamat “istadu ebràicu” e inue su tzitadinu ebràicu est prus uguale de su tzitadinu originàriu de sa Palestina e ki s’agatàat incue in is urtimos 2000 annos, e prima puru.
Custa fiat sa proposta de Edward Said, e como de gente meda, in Israele e aintre is Palestinesos. Un’istadu non ètnicu, ma ki reconnoscat is diferèntzias e no nde fatzat disugualidades aintre is persones. E invecis, s’etnicismu at betidu a unu Apartheid de facto, ki est ispantende sèmpere prus is opiniones pùbricas allutas (e duncas no a sà italiana ki est durmida e acallonada de un’informatzione provintziale e isulatzionista). E, apustis de Rabin, no si bient arreu israelianos cunduna visione comente a De Klerk, e balentes coment’a issu.
Duncas, s’impasse inue custa gherra terrìbile s’est cravada dae diora meda imparat cosa a noisàteros is Sardos puru. No balet a gherrare pro s’etnia, pro s’identidade. Balet a gherrare pro is deretos, pro su respetu de is diferèntzias, pro s’ugualidade de is persones in deretu. Cunsiderende ca is làcanas sunt giogos ki infogant a is adolescentes, ma giogos perigulosos ki diat a èssere mègius nemancu cumentzare, in logu nostru.
Alessandro Mongili
