Tzigaretas eletrònicas: arriscus e perìgulus po is generatzionis noas

Funt sèmpiri de prus is piciocheddus chi cumintzant a pipai cun is tzigaretas eletrònicas cumbintus chi fatzat prus pagu dannu de is tzigaretas traditzionalis, mancari no tèngiant s’edadi legali po ddas podi comporai.

Sa chistioni est chi no agatant dificurtadi a si procurai su chi disìgiant, ammesturendi unu pagu de totu su chi incapitat: tzigaretas clàssicas, tabacu sciortu o tzigaretas eletrònicas chi siant. E, comenti chi no bastit, si ndi pigant su fumu passivu de is mannus o de is fedalis acostumaus a pipai in domu, in vetura, foras de scola innui ddoi at pagu arrispetu de sa proibitzioni in fortza. Su cuadru chi bessit a pillu de s’ùrtima circa cuncordada de s’Istitutu Superiori de Sanidadi (Iss), in collaboratzioni cun su Ministèriu de sa Saludi, tenendi contu de duamilla giòvanus italianus intra de 13 e 15 annus, si ponit meda in pensamentu.

De custa circa beneus a sciri chi su 16% at pipau tzigaretas traditzionalis in s’ùrtimu mesi, e sa majoria funt piciocheddas. Unu asuba de cuàturu at impreau a su mancu unu produtu cun tabacu o nicotina e sa metadi est giai arrischendi de nc’arrui in una forma de dipendèntzia. Su datu de importu est sa crèscida de giòvunus chi no ant lòmpiu ancora is 18 annus chi in su matessi tempus impreat s’ammesturu chi fiaus narendi, cunfronta a su 2% chi impreat tzigaretas clàssicas sceti. Su Tzentru Preventzioni de is maladias e Promotzioni de sa saludi de s’Iss (Istitutu Superiori de Sanidadi) fueddat pròpiu de una tendèntzia difùndia e arregistrada in is ùrtimus tempus fintzas in is giòvanus chi ant lòmpiu is 18 annus de pagu . In prus s’impreu de tzigaretas eletrònicas, est passau de su 18% a su 22% in cuàturu annus, de su 2018 a su 2022.

No teneus duda peruna chi a is giòvunus ddis praxat a “svapare”, ddu bieus pruschetotu me is retzas sotzialis, in calchi vìdeu, po nai, faint a gara a chi arrennèsciit a pintai is figuras prus bellixeddas cun su fumu. Ma ddu cumprendeus mellus de su nùmeru sèmpiri prus artu de allarmi chi donant is spertus, mescamenti in is Paisus Otzidentalis. Su problema difatis ddu funt studiendi meda in is cunvènnius mèdicus e nc’at una literadura scientìfica sèmpiri prus de importu chi averìguat sa chistioni, comenti at ammostau fintzas un’artìculu imprentau in sa rivista The Lancet, dedicada a sa saludi de pipius e piciocheddus, innui s’atentu est contras a cussas indùstrias chi produsint produtus nous circhendi de arrespundi e acuntentai is disìgius de is prus giòvunus. S’ùrtima moda po nai funt is tzigaretas eletrònicas chi no fait a torrai a carrigai, chi costant prus pagu de 10 èurus, e durant in mèdia prus o mancu 300 tiradas (puff), chi currispundint a prus de 20 tzigaretas. Ddas bendint cun gustus aromàticus praxilis comenti de frùtora, de durcis, de ammenta, de arregalìtzia, lompendi a unu pùblicu giòvunu comenti chi fessint pachiteddus coloraus de boboi e chi a bortas parint fintzas unu sciòriu de moda. Custa est pròpiu una chistioni detzididora ca is piciocheddus s’acostant a custu vìtziu pensendi chi siant tzigaretas chi no faint dannu, ponendi in menti a sa publicidadi tramposas de aziendas produtoras chi faint crei chi, essendi bellixeddas de figura, siant prus pagu dannàrgias.

Difatis is statìsticas ammostant comenti nci bollat pagu a passai de tzigaretas chena de nicotina a cuddas chi ndi portant, no tenendi in consìderu is cunseghèntzias. Is giòvunus creint chi “svapare” siat unu scèberu seguru po sa saludi, ma calisisiat arratza de fumu cajonat dannus , mescamenti a is purmonis, ca in prus de su tabacu custas tzigaretas portant aìnturu unus cantu de sustàntzias perigulosas, comenti metallus grais e formaldèide, chi podit ingendrai su càntziru. Me is giòvunus chi ddas pipant, circas scientìficas ant biu puru una crèscida de storbus a s’aparatu respiratòriu chi perou no cumbincint is piciocheddus a acabbai de pipai. In sa batalla contras a custa genia de fumu, chi est giai incarrerada in àterus Paisus, is leis e is istitutzionis iant a podi essi de agiudu in Itàlia puru, pruschetotu in contu de prètzius. S’esperièntzia insoru difatis ammostat comenti sa crèscida de su prètziu de su tabacu siat una manera profetosa po redusi su nùmeru de is pipadoris. No est po debadas chi su Comitau Scientìficu de sa Fundatzioni Veronesi, sèmpiri in fainamentu po sa batalla contras a su fumu, at presentau una rechesta a su Parlamentu, pedendi de ammanniai, po mori de is impostas, su prètziu de totu is produtus cun tabacu. Unu sondàgiu cuncordau de sa Fundatzioni, difatis, no lassat dudas chi su dinari siat unu deterrenti de importu: in s’ipòtesi de prètzius prus artus is pipadoris ant nau chi iant a acabbai o asumancu smenguai su nùmeru de tzigaretas. E duncas su chi a cumintzu podit parri unu giogu o unu spàssiu de pagu dura podeus nai chi in pagu tempus podit bessiri unu problema mannu e is giòvunus, mancai ponendi-ddoi aficu, no arrennèsciint a si ndi scabulli a solus.

Manuela Ennas

Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2022-2023.
LR 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2022-2023.
LR 22/2018, art. 22

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share