Sa essida de su deputadu dem Piero Fassino, mustrende su tzedolinu de indennidade e annanghende chi su suo no est unu «istipèndiu de oro», est contu chi est prenende sas pàginas de sos giornales, est cosa chi nch’est intrada deretu in s’allega prus generale de sas pagas e – sa die a pustis de sa parlata sua – nch’est finamentas lòmpidu a sa top 5 de sos Google trends.
S’acontèssida: s’ùrtimu segretàriu de sos Ds, custu mèrcuris, est intervènnidu cando chi b’aiat votatziones pro su bilantzu annuale de sa Càmera. Custu est su chi at naradu: «Si contat chi sos parlamentares, mescamente sos deputados, retzant istipèndios de oro. Custos, 4.718 èuros netos, sunt un’indennidade bona, ma no un’istipèndiu de oro».
Sa prima chistione, dae ue devet mòvere cale si siat àtera allega, est chi su de su parlamentare est unu traballu. Àteru contu est si un’eletu lu faghet bene o male cussu traballu. Ma est craru bi cheret istùdiu sighidu, preparatzione e tempus a disponimentu pro acumprire – in majoria – a su programma chi at presentadu a sos eletores chi nche l’ant sètzidu o pro – in opositzione – cumpudare s’operadu angenu.
Sa segunda chistione est chi, sende custu unu traballu, cheret retribuidu. Pro su chi amus naradu como como, ma finamentas pro chi sa rapresentàntzia democràtica non siat esclusiva de sos possidentes chi lu diant pòdere fàghere belle a s’indonu lassende·nos però unu poderiu legislativu pro pagos.
Ma sa essida de Fassino at ingendradu carchi risposta e, intro de sas chi amus lèghidu e intesu, duas cherent postas in archìviu.
Una pertocat àteras essidas suas che a sa chi fadeit a Grillo («Proet issu a fàghere unu partidu a bìdere si…»). Si nos aeret naradu «Proade·bi bois a bìvere cun 4.718 èuros netos su mese a bìdere si bi resessides» in medas l’aìamus pòdidu rispondere chi emmo, riende·nos·nde.
S’àtera – chi in parte est ligada a sa prima ma chi si presentat cun àtera mùtria – pertocat su cuntestu generale cun sas istatìsticas chi borta cun borta nos contant de salàrios prus bassos de Europa.
E duncas, de giudu sunt custos faeddos pròpiu como chi sunt chertende·si pro su salàriu mìnimu sena mancu ischire si b’ant a lòmpere? Finamentas ca Fassino, parlamentare dae su 1994 a su 2011 e como torra in cue a pustis de àteras esperièntzias polìticas, at dèvidu annànghere, intervistadu a pustis, chi su chi l’intrat non sunt cussos 4.718 èuros netos ebbia.
Si a cussa tzifra tocat de nche li tòddere 500 èuros destinados a unu fundu pro s’assistèntzia sanitària e 780 pro s’assegnu de concruos de mandadu, beru est chi b’at de b’agiùnghere sa “diaria” (mancari Fassino apat naradu de nde versare parte manna a su partidu suo) pro rimborsare sos gastos de allogu in Roma (belle 3.500 èuros francu 206 èuros bogados pro cada die de ausèntzia), Posca su rimborsu de sos gastos telefònicos e de trasportu e, in fines, unu “rimborsu de ispesas pro s’esertzìtziu de su mandadu”, belle 3.700 èuros pro sustènnere s’atividade polìtica sua intre Roma e su collègiu de eletzione e pro pagare sos collaboradores.
Ma si a dereta b’at chie protzessat a Fassino pro èssere incoerente cun sos valores de provenièntzia (un’ispètzia de befe che a sa de «compagno compagno, lavora tu che io magno»), a manca non b’at chie l’ammentat chi sa prima esperièntzia de guvernu in sa rive gauche de s’istòria, est a nàrrere sa Comune de Parigi, previdiat comente indennidade non s’ecuivalente de 4.718 èuros netos ma su de un’istipèndiu de un’operaju ispetzializadu.
Cantu leat un’operaju ispetzializadu in Itàlia? Pro nàrrere, cun sos aumentos de su 1 de làmpadas, su mìnimu retributivu de unu livellu C3 intre sos metalmecànicos (ex livellu 5) est de 1.993,04 èuros brutos. Custu eja chi no est un’istipèndiu de oro, ma una tzifra chi, lassende·li sos rimborsos chi amus elencadu pro sos gastos e sos collaboradores, li diat pòdere permìtere, a su parlamentare, de acumprire a su traballu pro-tempore de rapresentàntzia. Finas pro rapresentare mègius sa punna salariale de sos chi timent a intrare a butega. E pro chi non repitemus sa matessi e prus chi no inflatzionada allega anticasta chi est resèssida ebbia a minimare su nùmeru de sos eletos.
Mauro Piredda
