Sa dì po fimai sa violèntzia asuba is fèminas dd’at istituida s’Onu su 17 de mesi de Idas de su 1999. Sa data de su 25 de donniasantu no est po debadas ca difatis dd’ant sceberada in ammentu de is tres sorris Mirabal, bocidas in su 1960 in sa Repùblica Dominicana, a is tempus de su ditadori Trujillo. Sendi chi ddas cunsiderànt rivolutzionàrias ddis ant fatu torturas, ddas ant trummentadas e scavuladas a bàsciu de unu monti, lassendi crei chi fessit stètiu un’intzidenti.
Sa violèntzia contra a is fèminas est una de is formas peus de violatzioni de is diritus umanus. Funt medas is fèminas chi benint tratadas mali e atripadas,chi patint totu sa vida, chi benint mutiladas e a bortas bocidas. Sa violèntzia contra a is fèminas est unu fenòmenu chi agataus in totu su mundu e chi, a dolu mannu , est crescendi dònnia dì. Pruschetotu ocannu po nexi de su coronavirus: is ùrtimus datus de s’Istat contant de una crescida de is rechestas de agiudu a sa politzia, a is carabineris e a su 1552, nu nùmeru anti-violèntzia e stalking, a partiri de su 22 de martzu e po totu su tempus de sa serrada.
Is arresurtaus de is ùrtimus stùdius de s’Eures ant carculadu chi in su 2020 est morta una fèmina dònnia tres diis, bocida cun violèntzia de un’òmini. Custas disgràtzias incapitant mescamenti aìnturu de domu o in famìllia. S’omitzìdiu de is fèminas, oramai prus connotu cun su nòmini feminitzìdiu, est diferenti de cussos de is òminis ca medas bortas est acapiau a sa violèntzia de gèneri.
Sa nexi de custa violèntzia podit essi in relata cun sa mancàntzia de paridadi intra de òminis e fèminas. Difatis sa Decraratzioni chi s’Assemblea Generali de s’Onu at adotau fueddat de violèntzia comenti de unu mecanismu sotziali chi òbrigat is fèminas a essi sutapostas a sa voluntadi de is òminis.
Sa primu mesura po promòviri unu giambamentu in is cumportamentos chi cajonant sa violèntzia asuba de is fèminas iat a podi essi sa preventzioni. Cun custa tarea su caminu podit essi profetosu e ùtili e podit portai mellorias de importu si benit fatu in is pipius e pipias chi no tengant ancora in sa menti insoru ideas e stereòtipus chi iant a podi giustificai cumportamentus violentus in respusta a is diferèntzias intra de òminis e fèminas.
Duncas tocat a tenni contu de s’aina educativa comenti mèdiu po cuntrastai su fenòmenu de sa violèntzia. Puru programmas de informatzioni e de aprufundimentu de custu argumentu, su traballu de is tzentrus Anti-violèntzia, s’interessamentu de is Istitutzionis e de is Istitutus scolàsticus de dònnia òrdini e gradu podint favoressi una rivolutzioni culturali chi agiudit a fai smenguai sa violèntzia. In sa dì de oi funt medas is atòbius cuncordaus in totu su mundu, pruschetotu a manera digitali po nexi de s’impestu de su Covid. Su sìmbulu de custa Dì funt is crapitas arrùbias. E oi, in Sardìnnia puru, nd’eus a biri spratas in dònnia logu po nai a boxi arta “Mai prus violèntzia asuba de i fèminas”.
Manuela Ennas
