Sa Batalla de Seddori. Candu s’istòria mudat sa sorti de unu pòpulu

A pustis de sa morti de Marianu V de Doria-Bas, giugi de su regnu de Arbarèe, fillu de Brancaleone e de Lianora, in su 1407 sa Corona de Logu de su giudicau de Arbarèe iat nòminau giugi a Ellemu su de tres, visconti de Narbona e fradili de Marianu e nebodi de Beatrice, sa sorri de Lianora. In su mentris chi fiant abetendi s’arribu de Ellemu, sa Corona iat nominau giugi regenti a Lìnardu Cubeddu. Custu sceberu iat fatu arrennegai meda a Brancaleone Doria, chi si nci fiat andau de Aristanis e fiat torrau a Monteleone Rocadòria, innui si narat siat mortu in su 1408. Is catalanus, biendi custa crisi in sa sucessioni dinàstica de is Arbarèe, iant pensau de nd’aprofitai po conchistai su regnu, ca sa gherra, inghitzada a su tempus de Marianu IV, si fiat allonghiendi tropu, giai 50 annus, chena de biri acabu. Insaras su soberanu catalanu Martinu su Bèciu iat detzìdiu de imbiai in Sardìnnia una speditzioni diplomàtica ghiada de su fìllu Martinu su Giòvanu, rei de Sitzìlia. Fiat su mesi de ladàmini de su 1408 candu Martinu lompit in Casteddu cun unu esèrcitu mannu cumandau de su capitanu Pedru de Torrelles. A pustis de unu tempus de fainas diplomàticas e tratativas cun is de Arbarèe, chi no iant donau arresurtados bonos, is soberanus de is duus regnus iant detzìdiu de movi batalla.

Su 12 de làmpadas de su 1409, in Seddori, nci fiat stètiu sa primu batalla tra is catalanos de Martinu su Giòvanu e is arborensis de Ellemu, ma no iat donau èsitu. Insaras Ellemu si fiat acorrau cun s’esèrcitu suu aìnturu de su casteddu de Seddori, no atesu de cussu de Murriali, fintzas a candu, su 26 de làmpadas, s’esèrcitu catalanu si fiat torrau a ponni in màrcia faci a Seddori. In unu logu chi ancora oi ddi narant “Bruncu de sa batalla” is cadderis catalanus iant atacau a is arborensis partzendi in duus su schieramentu de s’esèrcitu: un’ala si nci fiat fuida faci a Seddori ma is catalanus ddus iant sighius e bocius aìnturu de su casteddu, invècias Ellemu fiat arrennèsciu a si nci fuiri faci a Sàrdara in su casteddu de Murriali, agatendi ddoi salvesa ca cussu casteddu fiat malu a conchistai, e s’àtera ala si nci fiat fuida faci a Furtei , innui iat tentu sorti lègia in unu giassu chi ancora oi ddi narant Ocidroxu. Fiat su trinta de làmpadas e fiat stètiu unu degòlliu mannu po s’esèrcitu de Ellemu. Su stòricu spanniolu Geròlamu Zurita, contat de asumancu 6.000 mortos intra de is arborensis e prus de 4.000 ingortus.

Martinu, prexau de ai bintu, iat passau is dis a pustis de sa batalla faendi festa, arrexonendi giai de su regnu e de cali assètiu ddi donai. Ma iat fatu mali in contus cun sa sorti…Difatis mancu unu mesi a pustis de sa batalla, su 25 de argiolas, Martinu si morrit. Sa paristòria catalana contat chi siat mortu po nexi de d’una fèmina galana de Seddori. Custa picioca fiat aici diciosa chi ddi narànt sa bella de Seddori e Martinu si ndi fiat aici amorau finas a nci perdi su sentidu e sa saludi. Sa morti de Martinu su Giòvanu po is catalanus, mancai fessint arresurtaus is bincidoris de sa batalla, est stètia su cumintzu de s’acabbu, ca sa famìllia stòrica de Bartzellona no teniat àterus eredis e cun Martinu fiat acabbada sa dinastia. E calchi annu a pustis fiat acabbada puru sa resistèntzia de is giugis de Arbarèe. Difatis Ellemu, intrau in tratativas cun Ferdinandu Primu, su rei nou de is catalanus e in acòrdiu cun su rei Alfonsu su Magnànimu in S’Alighera, iat bèndiu su chi fiat abarrau de su regnu ponendi fini a sa stòria de su giudicau de Arbarèe e pruschetotu a s’indipendèntzia de is sardus.

Manuela Ennas

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share