Is datos ufitziales chi at difùndidu s’Inail subra custos ùrtimos meses narant chi in Itàlia, in su 2021, sunt crèschidas is mortes biancas gasi comente is intzidentes in su traballu e is maladias professionales. Su 2021 paret èssere pròpiu un’annu nieddu pro su traballu in su paisu. Non petzi pro is dificurtades acapiadas a s’apedèmia, a is litzentziàmentos, ma fintzas pro is intzidentes in su traballu. Is crònacas, ma mescamente is datos ufitziales, nos faeddant de una crèschida chi donat pensamentos mannos in contu de is mortes biancas. Da e susu a bàsciu de s’Itàlia, ddoe at pagu diferèntzia. De is mortes in su traballu sighint a nde chistionare totu is primas pàginas de is giornales e totu is mèdios massivos. Sa chistione sighit a abèrrere dibatas e is sindacados sunt semper in avalotu pro chi siant reconnotos is deretos de is traballadores e bèngiat donada totu sa seguresa netzessària in su logu de traballu.
Sunt medas is cajones de is mortes biancas: podent èssere traballadores autònomos o dipendentes, ca sa mancàntzia de seguresa o is fàddinas de is òmines o de is machinàrios no càstiant in faci a nemus. Petzi in is primos sete meses de su 2021, is denùntzias de intzidentes cun èsitu mortale sunt istadas 677. Unu resurtadu chi currispondet a su 5,4 pro chentu in mancu respetu a s’annu passadu cando si fiant registradas 716 mortes. De custos intzidentes, 134 sunt in itinere, est a nàrrere intzidentes chi incapitant in su tretu de andada o torrada a su logu de traballu (in s’annu passadu fiant istados 113). Is mortes incapitadas imbetzes in oràriu de traballu sunt istadas 543 (contra a is 630 de s’annu coladu). Custu smenguamentu pertocat mescamente su mundu de s’indùstria e de is servìtzios; sa laurera, imbetzes, mustrat a dolu mannu una crèschida de intzidentes mortales (76 denùntzias ocannu contra a is 55 de s’annu coladu) gasi comente in crèschida is intzidentes in su mundu de su traallu pùblicu (36 denuntzias contra a is 31 de su 2020). Is istùdios istatìsticos referint chi, in sa majoria de is bortas, is mortes biancas pertocant òmines e sunt prus fitianos is intzidentes in ue is vìtimas sunt personas sìngulas.
In totale is denùntzias de intzidentes presentadas a s’Inail de ghennàrgiu a trìulas 2021 sunt istadas 312.762, contra a is 288.873 des’annu coladu. Is crèschidas prus mannas sunt acontèssidas, comente est fàtzile a cumprèndere, cun s’acabbu de su smart working (su traballu fatu a distàntzia de su logu de traballu in tempus de serradas pro firmare s’impestu de su Coronavirus), in is intzidentes in itinere (+18,9 pro chentu) e gasi etotu is intzidentes in s’oràriu de traballu sunt crèschidos de su 6,9 pro chentu. In prus creschent is denùntzias pro maladias professionale. In su 2021 is ufìtzios de cumpetèntzia nd’ant retzidu sa bellesa de 33.865, su 34,4 pro chentu in prus rispetu a su matessi perìodu de su 2020, cando nd’aiant registradas 8.660.
Ssa crèschida de custas denùntzias puru faghet a dda cumprèndere deretu , ca lompet a pustis de su smenguamentu de s’annu passadu cando is perìodos de serrada ant reduidu is ocasiones e s’espositzione de is traballadores a is maladias. Is denùntzias pertocant unu pagu totu is regiones de Itàlia e totu is setores de traballu: indùstria, servìtzios, ufìtzios pùblicos e laurera. Is maladias prus denuntziadas sunt is patologias a càrrigu de su sistema osteo-musculare e de su tessutu connetivu, de su sistema nerviosu e de s’origra, sighidas de cuddas a càrrigu de su sistema respiratòriu e de is tumores.
Pro chircare de prevènnere is mortes biancas tocat a pigare in cunsideru duos fatores de importu: s’averiguamentu de is arriscos e livellos de controllu prus artos. In sustàntzia tocat a aplicare a manera prus rigorosa is protocollos prevìdidos de sa normativa in àmbitu de antinfortunìstica. E tocat a ammentare, chi sa Costitutzione italiana, in su primu artìculu suo, indivìduat in su traballu unu de is printzìpios de fundamentu de sa Repùblica.
Manuela Ennas
