Is provas Invalsi 2021 funt lòmpias a s’acabbu de un’annu scolàsticu prenu de dificurtadis, ancora cunditzionau de su Covid-19 chi sighit a impensamentai mancai is arrègulas po firmai s’impestu. Funt is primas provas standardizadas fatas a totu is istudiantis a pustis de s’apadèmia chi at impediu de rilevai is datus in su 2020.
Duncas custas arrapresentant sa primu mesuradura de is efetus asuba de s’aprendimentu de basi (in italianu, matemàtica e inglesu), lòmpius a pustis de unu tempus longu de smenguamentu de is letzionis in presèntzia po curpa de su nùmeru artu de contàgius.
Mancai is dificurtadis organizativas dèpias a s’apadèmia, sa partecipatzioni de is scolas s’est ammanniada in totu is tziclus scolàsticus (prus de su 98% in sa scola primària, su 93% in sa scola segundària de primu gradu e su 82% in sa scola segundària de segundu gradu). Custu arresurtau est stètiu possìbili pruschetotu gràtzias a su sfortzu corali e generosu de totu is scolas italianas chi fintzas ocannu ant postu in campu is energias po garantiri a s’operatzioni un’èsitu finali comenti si spetat, a testimonia de sa netzessidadi de podi tenni a disponimentu datus averiguaus, in unu perìodu de giambamentus mannus de is modalidadis de imparu.
Is provas ant pertocau prus de 1.100.000 dischentis de sa scola primària (classi segunda e classi de cincu ), 530.000 istudiantis de sa scola segundària de primu gradu (classi de tres) e 475.000 istudiantis de s’ùrtima classi de sa scola segundària de segundu gradu. In tres mesis, de martzu a maju in is scolas segundàrias de primu e segundu gradu is provas CBT (computer based testing) cumpridas funt stètias prus de 3.820.000.
Su cuadru chi ndi bessit a pillu de is arresurtaus de is provas ammostat chi in sa scola italiana problemas ndi ddoi at medas, ma in su matessi tempus ammostat fintzas unus cantus tratus bonus. Su cunfrontu de is èsitus de sa scola primària de su 2019 e de su 2021 torrat, difatis, unu cuadru stàbili, chi no est mudau meda. E custu ammostat chi sa scola primària est arrennèscia duncas a afrontai is dificurtadis acapiadas a sa crisi sanitària assegurendi arresurtaus agiumai agualis a cuddus lòmpius in su 2019.
Is arresurtaus s’assimbillant meda in totu is regionis de su Paisu. Ma ndi bessint a pillu unus cantus ìndicus chi lassant cumprendi chi in su tziclu segundàriu ant a donai èsitus diferentis in su territòriu natzionali e intra de is scolas puru.
Difatis, siat in sa scola segundària de primu gradu siat in sa scola segundària de segundu gradu, cunfronta a su 2019, is arresurtaus de su 2021 de italianu e matemàtica funt prus bàscius, mentras is de inglesu (siat ascurtendi siat ligendi) funt stàbilis.
In totu e duus is tziclus e in totu is matèrias is problemas prus mannus de aprendimentu ddus tenint is dischentis chi benint de cuntestus sotziu-econòmicu-culturalis prus difìtzilis. Is divàrius territorialis crescint passendi de is regionis de su Tzentru-nord a is de su Tzentru-Sud, ma custa no est una novidadi. Is datus narant puru chi cun custa apadèmia su problema de su sperdìtziu scolàsticu est sèmpiri prus mannu e tocat averiguau beni po ndi cumprendi is arrexonis e po melliorai in su benidori.
In generali sa chistioni de su Covid-19 at fatu torrai a scoberri sa funtzioni sotziali de sa scola siat po cantu pertocat is relatas siat in contu de promotzioni de cussu chi is espertus narant “benèsseri cognitivu” chi sa scola sceti podit promòviri e assegurai.
Is èsitus arregistraus in su 2019, mellus cunfronta su 2018, ammostànt chi sa scola iat cumentzau su caminu giustu, cunsiderendi chi is èsitus de aprendimentu no podint mudai a lestru de un’annu a s’àteru. Sa firmada dèpia a sa crisi sanitària e is èsitus de is proas Invalsi realizadas ocannu ammostant chi nc’at abbisòngiu de strategias apretosas po fai torrai a liai su passu a su sistema scolàsticu italianu.
Manuela Ennas
