In ocasioni de sa solennidadi de su Redentore de su 29 austu sa Diòcesi de Nùgoro at cunfirmau sa celebratzioni de sa Santa Missa acanta su parcu de su monti Ortobene a is ùndixi de mangianu cun su pìscamu Antonio Mura. A pustis de sa firmada in su 2020 po nexi de su Covid, ocannu s’at a tenni fintzas su pellegrinàgiu a pei movendi de sa Seu e cara a a stàtua de su Redentore. Provaus a cumprendi mellus comenti est nàscia custa festa, intra de is prus mannas e apretziadas de sa Sardìnnia.
Seus fueddendi de prus de 120 annus fait, candu in is ùrtimus annus de s’Otuxentus, po su Giubileu sacerdotali de Paba Leone su de trexi, iant formau una commissioni speciali po is òberas de sa Crèsia. A dda ghiai iant postu a su conti Giovanni Acquaderni de Bologna, pioneri de s’Atzioni Catòlica. Sigumenti custu fiat unu disìgiu de su Paba, iant detzìdiu de fraigai, pròpiu po celebrai su sèculu chi fiat incarrerendi, dexannoi monumentus a Cristu Redentori, in dexannoi montis diferentis de s’Itàlia, unu po dònnia sèculu de cristianidadi e un’àteru, su de binti, in onori a su Paba. Unu de is montis sceberaus fiat stètiu pròpiu s’Ortobene de Nùgoro.
In Sardìnnia iant cuncordau unu comitau locali cun coranta personas, donendi sa presidèntzia onorària a su pìscamu de Nùgoro e s’organizatzioni generali a su canònigu Pascale Lutzu. Su comitau iat stabiliu is caraterìsticas chi iat a ai dèpiu tenni s’òbera e sa manera de procurai su dinari chi serbiat po dda fraigai. Cun s’agiudu de is mèdius de informatzioni sardus e pruschetotu de su giornali “La Sardegna Cattolica” de Casteddu, fiant arrennèscius a arregolli 13.825.55 de francus, cun 1.140.95 guadangiaus in una una loteria.
Sa scritora Gràssia De Ledda puru iat liau parti a sa regorta e iat scritu una lìtera, publicada in su mesi de argiolas de su 1901 in su giornale L’Unione Sarda, po fueddai de sa chistioni.
Sa stàtua de su Redentore fiat de brunzu e dd’iant fùndia in sa citadi de Nàpoli. Pesàt sa bellesa de 18 cuintalis e tiràt 7 metrus. Dd’iant portada a Casteddu cun su piròscafu “Tirso” partzida in tres partis, e pustis dd’iant tramudada in Nùgoro cun su trenu de sa Cumpangia Ferroviària Reale: fiat su 19 de austu de su 1901. In su cùcuru de su Monti Ortobene nci dd’iant pesada a carru, cun giùs chi iant postu a disponimentu is nugurosus. Fiat stètiu traballosu meda a nci ddus pesai fintzas a inguni e fiat stètiu spantosu su traballu de ponni impari is tres partis, grai comenti fiant, asuba de su logu apariciau in sa punta de Monti de Bidda. Fiat su 29 de austu, candu, a traballu acabbau, prus de 8.000 fidelis fiant lòmpius a su Monti po s’incingiadura.
A s’incingiadura no fiat pòtziu benni s’artista chi dd’iat fata, su sculpidori Vincenzo Ierace, ca ddi fiat morta sa pobidda Luisa pagus tempus prima. In su 1905, po ddi torrai gràtzias, ant postu me is peis de sa stàtua una perda in ammentu de sa pobidda Luisa, scrita de Gràssia Deledda in su 1902. Est aici chi est nàscia sa festa de su Redentori, e s’est ammanniada in is annus fintzas a essi, comenti fiaus narendi, una de is festas prus de importu de s’ìsula nosta, cun unu sentidu religiosu e fintzas turìsticu, e chi at acumpangiau sa crèscida de custa citadi in is giambamentus chi dd’ant mudau sa bisura in custu ùrtimu sèculu.
Tocat a nai chi Nùgoro at mudau sa cunditzioni sotziali sua mescamenti cun s’istitutzioni de sa Provìntzia in su 1926 . Custu assetu nou at marcau in carchi manera is manifestatzionis traditzionalis puru. Po nai , in su 1935 in is manifestatzionis traditzionalis, in prus de is càntigus popularis, is cursas a cuaddu, is cuntzertus de is bandas musicalis, ddoi fiant stètias fainas diferentis comenti sa Sagra de su Costùmini e sa sfilada de su corteu de is costùminis regionalis.
Su ai mudau sa prucessioni religiosa in atòbiu prus abertu a su folclore a su turismu at pesau arrexonus e polèmicas in is autoridadis eclesiàsticas, chi perou a s’acabbu ant agradèssiu meda custas novidadis, giai chi serbiant a portai prus genti in Nùgoro e a sighiri a donai valori a sa festa de su Redentore. Est ancora est aici, una festa innui sa religiosidadi e su folclori si cojant ananti a sa mannaria de una stàtua e de su chi arrapresentat.
Manuela Ennas
