Cun sa lòmpida de su mesi de Cabudanni est arribbau su tempus, po seti millionis de studentis, de apariciai po s’annu scolàsticu nou. Sa data de cumentzu de is letzionis mudat de una Regioni a s’àtera: in sa Provìncia de s’Alto Adige fiat su 5, in Sàrdìnnia, comenti in àteras cuàturu Regionis, sa campanedda sonat su 14 e, po acabbai, su 15 tocat a s’Emìlia Romagna, sa Tuscana e su Làtziu.
Sa torrada a scola est unu mamentu de importu po is studentis, ma a bortas fait bessiri a pillu emotzionis chi funt in disafiu una cun s’àtera. Segundu unu sondàgiu de su portali skuola.net,chi at pregontau a milli studentis de sa scola segundària de primu gradu e de sa scola de segundu gradu, 4 studentis asuba de 5 bivint un’ammesturu de pensamentu, gana de si nci fui, afrigimentu e feli. Sceti una parti pitica de studentis punnat a s’annu scolàsticu cun sentidus bonus comenti assèliu, prexu e possibilidadi. Is emotzionis malas in medas ddas tenint giai prima de su cumentzu de is letzionis, cun unu peoramentu de sa spètzia, strobus de su sonnu e problemas acapiaus a su mandiari. Is spertus cunsillant de no s’impensamentai tropu e manixai custus sentidus cun assèliu. Is studentis podint ponni in pràtiga strategias profetosas po afrontai sa torrada a scola, comenti is ritus favoressidoris e circai de ponni conca sceti a cosas bonas.
Lassendi a parti is sentidus de is studentis, tocat a biri calis funt is novas de s’annu scolàsticu nou. Una de importu pertocat sa figura de su professori tutor, chi at a agiudai is studentis po totu s’annu. Sa tarea de custu agiudu est de donai un’istrutzioni cunforma a donniunu po afortiai s’imparu, mescamenti a is chi ndi tenint prus abisòngiu. Un’àtera nova est cussa de su votu in contu de cumportamentu, chi at a depi pigai in consìderu totu s’annu scolàsticu e at a essi prus grai in presèntzia de afracadas siat contras a su personali scolàsticu siat contras a is cumpàngius. In prus, in sa scola segundària de primu gradu su votu de cumportamentu at a influiri in sa mèdia generali e, in sa scola segundària, at a influiri me is crèditus po essi amìtius a s’esàmini de diploma.
Mancai custas novas, su sistema scolàsticu italianu sighit a depi afrontai problemas bècius. Unu est cussu de is docentis provisòrius. Mancai is tzerriadas a traballai fatas po mori de su Pnrr e unu cuncursu extra ordinàriu giai stabiliu, is sindacaus de sa scola stimant chi ant a essi asumancu 200.000 is docentis chi ant a traballai cun cuntratu a tempus. Custa situatzioni sighit a essi unu problema, no sceti po is traballadoris, ma po is studentis puru, ca po medas classis no ddoi at ai una sighida didàtica de annu in annu e nimancu aìnturu de su matessi annu. Un’àteru problema pertocat is conditzionis de is fàbricus scolàsticus. Sa majoria funt bècius e no funt segurus. Segundu sa Ferdercepicostruzioni, casi su 60% de is scolas in Itàlia no tenint su certificau po ddas impreai e casi su 55% no tenint su certificau de prevenimentu de su fogu. Mancai su Pnrr apat finantziau cun 12,4 millìardus de èurus su setori de is fàbricus scolàsticus, ddoi at ancora cosa meda de fai.
Un’anemigu de s’assussegu de studentis e famìlias ocannu puru est sa timoria po su Covid. A cantu parit sa variedadi Eris de su virus est faendi torrai a artziai su nùmeru de is impestus. Po immoi su Ministeru de sa Saludi pedit de abarrai sulenus e marcat chi ddoi funt totu is fainas po afrontai sa situatzioni. Difatis no at donau arrègulas particularis po is scolas, e tocat a prevenni s’impestu impitendi is cumportamentus chi giai connosceus: a is prus dèbilis ddis cunsillant de bistiri sa mascaredda, tocat a si sciacuai is manus soventi e a is chi tenint acinnus ddis tocat a abarrai in domu.
Massimiliano Meloni
