Tulipanos in Sardigna: ocannu puru sa bidda de Turri est totu frores e colores

No ischimus cun seguresa cando est incumentzadu su coltivu de su tulipanu ma ischimus chi ddu coltivaiant in Oriente giai milli annos faghet. Una paristòria contat chi in sa Pèrsia antiga, unu giòvanu iscultore de nùmene Farhad, si fiat amoradu de Shirin, una printzipessa armena. Una die, su re de Pèrsia, amoradu issu puru de Shirin, aiat fatu lòmpere a Farhad sa nova chi sa pitzoca fiat morta. Ma no fiat beru.

Su giòvanu, sufrende pro unu dolore gasi mannu, fiat artziadu a cuaddu e si nci fiat betadu in un’istrampu, acabbende gasi sa vida sua. Ma dae ogni gùtiu de sàmbene suo chi nde fiat rutu a terra fiat nàschidu unu tulipanu ruju, sìmbulu de s’amore suo e sìmbulu, galu oe, de unu decraramentu de amore. Dd’ant cantadu is poetas e pintadu is pintores pro sa galania e sa donosidade.

Cando est arribbadu in Europa fiat s’emblema de is Otomanos. A ddu batire dae Costantinòpoli est istadu Ogier Ghiselin de Busbecq, ambasciadore in sa corte de su sultanu Solimano su Magnìficu in su 1554. Issu aiat batidu a Vienna concas e e sementza de su frore e ddos aiat fatu esaminare a Clusius, unu botànicu famadu, chi ddos aiat prantados a muntone e aiat fatu fintzas esperimentos de coghina sena però otènnere resurtados bonos. Comente si siat aiant inghitzadu a ddos prantare pro bellesa.

Su nùmene si dd’aiat donadu su naturalista Gesnerio in su 1559 chi dd’aiat fintzas pintadu. Paret chi su nùmene Tulipa siat una corrutzione de su nùmene turcu pro su cuguddu tulban o turban, ca sa forma de su frore ddi simìgiat meda, ma s’etimologia no est tzerta. Su coltivu si fiat ispartu in logos meda de s’Europa. mescamente in Olanda, e sa galavera pro custu frore in pagu tempus si fiat fata un’ischìssiu de totucantos fintzas a devènnere trastu de ispeculatzione finantziària.

Ma s’amore de is olandesos pro custu frore at barigadu su disacatu e antzis s’est ammanniadu in is sèculos faghende de s’Olanda sa pàtria de is tulipanos. Ma dae una pariga de annos fintzas in Sardigna ddos sunt coltivende. In sa bidda de Turri, in su coro de sa Marmidda in custu agabbu de chida primitziat “Tulipanos in Sardigna 2020” pro totu is amantiosos de custu frore. Unu pimpiniera a celu abertu cun sa bellesa de 300 mìgia concas de tulipanu prantadas in pare a àteros frores, in ue faghet a passillare, tirare fotografias e comporare is frores. S’intrat cun unu billete de 7 èuros pro gosare de custu ispantu de beranu.

Manuela Ennas

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share