Su strexu de fenu. Naturalesa, traditzioni e arti

In Sardìnnia s’arti de fai su strexu de fenu est una costumàntzia nodida de sa traditzioni intra de is fainas fatas a manu ca at tentu sèmpiri importu mannu in sa vida de domu e me is traballus. Difatis is impreus fiant medas e diferentis: po sterri su pani, po allogai durcis, po traballai sa farra, po ddoi ponni s’ortalìtzia, s’àxina de sa binnenna e fintzas s’arroba. In domus medas ddoi fiat “s’aposentu de strexu” aposta po dd’arreguai e ddu tenni a disponimentu, apicau po bellesa in su muru. Po cuncordai is trastus de su strexu nci boliat tempus meda, manu firma e passièntzia manna ma bendendi-ddus gei ddoi fiat guadàngiu bellu. Fiat de importu puru po sa doda netzessària a sa fèmina po si cojai e sa famiìllia cumentzàt a dd’aprontai annus prima. Is strexus comunus, naraus cusus de dònnia dì, ddus faiant is piciocas etotu cun s’agiudu de sa mama, de is ajajas, de is sorris, e de is tzias, invècias is strexus bonus, prus finis e pintaus chi impreànt pruschetotu po is diis de festa, ddus arracumandànt a is maistas de strexu, prus àbilis in su traballu artìsticu. Ddoi fiat puru su strexu de manixu, naraus mellus de su comunu ma lisu e chena de pinturas.

Po cuncordai su strexu de fenu su traballu cumentzàt boddendi su giuncu po totu s’annu, in unu tempus chi andàt de is ùrtimas cidas de abrili finas a sa primu cida de làmpadas. Impari a su giuncu si boddiat puru su fenu e sa tziniga, un’arratza de giuncu chi s’agatat a oru de is arrius. Su giuncu e sa tziniga tocàt a ddus lassai sicai in su soli, girendi-ddus dònnia tanti. A nai sa beridadi po s’arregorta is antigus sighiant su crisai de sa luna ca agiudàt a tenni atesu is baballotis e a no ddu fai amucorai. Sèmpiri in su mesi de làmpadas su fenu ddu portànt a domu e inghitzànt a ddu traballai. Sa primu cosa de fai fiat “sa spigadura”, est a nai a sceberai is spigas cun su cambu e ddas acapiai apari in fascinas piticas. Sighiat sa fasi de “sa pistadura” est a nai a pistai is spigas cu su mallu, unu trastu de linna, po scerai su trigu de su fenu. Po acabbai tocàt a allogai su fenu in logu sciugu chena chi ddi feressit sa luxi de su soli. Po inghitzai a ddu traballai diaderus tocàt a sperrai su cambu cun sa tènnica de is didus (su didu mannu e s’inditziali) e a ddu ponni a ammoddiai in su lacu, unu barcili de perda prenu de àcua. Cun unu gorteddu angudru tocàt a ndi bogai “su matzajuncu” est a nai sa parti de aìnturu de su giuncu, chi impreànt trotoxau e strintu beni po sa parti tunda de aìnturu de su strexu, o po fai “s’orieddu”, est a nai su primu giru de “suta de impanna”, sa filera de fùrrius chena de arricamus, innui, a pustis, aciungiànt s’arroba (s’impanna). Sighiant a traballai impreendi sa tiziniga e po sa parti de foras invècias su fenu ca donàt prus luxentori.

Manuela Ennas

Diventa anche tu sostenitore di SardiniaPost.it

Care lettrici e cari lettori,
Sardinia Post è sempre stato un giornale gratuito. E lo sarà anche in futuro. Non smetteremo di raccontare quello che gli altri non dicono e non scrivono. E lo faremo sempre sette giorni su sette, nella maniera più accurata possibile. Oggi più che mai il vostro supporto è prezioso per garantire un giornalismo di qualità, di inchiesta e di denuncia. Un giornalismo libero da censure.

Per ricevere gli aggiornamenti di Sardiniapost nella tua casella di posta inserisci la tua e-mail nel box qui sotto:

Related Posts
Total
0
Share