Su beranu coladu in su mundu su norantunu pro chentu de is istudiantes at acabbadu de andare a iscola. Ancora oe is iscolas ant torradu a abèrrere in manera partziale e sunt sighende cun sa didàtica a distàntzia. Custos provedimentos Ite signìficant in contu de emantzipatzione, de amparu de sa pitzinnia e de oportunidades de paridade intra de mascros e fèminas? Ultres a sa chistione de s’imparu, cantu s’at a pagare pro su chi pertocat is resurtados? Giai a metade de su 2020 su Global education monitoring report de s’Unesco aiat postu a sa lerta ca in custos setores s’est perdende meda de cantu conchistadu cun sacrifìtzios mannos. Difatis si fintzas a immoe fiant ladinos is passos in dae in antis fatos in is 25 annos de sa Decraratzione de Pechinu e de s’istitutzione de sa prataforma de Atzione pro s’empowerment feminile, est a nàrrere unu protzessu de crèschida pro lòmpere a una cuscèntzia de sei , àteratantu ladina est s’arressada chi custa pandemia at portadu, giughende una torradura in dae segus in tema de deretos.
Is fèminas e is pitzocas sunt is prus corfidas e patint is serradas perlongadas prus de is òmines, ca issas traballant pròpiu in setores prus corfidos de is règulas po sa seguresa sanitària, sighint a èssere vìtimas de pay gap, est a nàrrere chi ddas pagant prus pagu de is òmines e is collegas mascros ddis passant a dae in antis cando chircant de fàghere carriera. Sena contare chi, in lìnia generale, is fèminas lassant istùdios in antis de is cumpàngios insoro. Sa dirigidora generale de s’Unesco, Audrey Azoulay, at naradu chi “b’at bisòngiu de una mobilitatzione comente no nd’amus ancora bidu pro sa paridade,a manera chi milliones de pitzinnas potzant seberare su benidore insoro sena lassare chi siant àteros ddu seberare pro issas. Assegurende s’imparu a is piseddas agiudamus non petzi a issas ma fraigamus una una sotziedade menzus. Pro ddu fàghere serbit perou un’isfortzu comunu de is ghias mundiales e un’aficu cumpartzidu de is polìticas natzionales”
In is annos is progressos de aprendimentu de is pitzinnas sunt istados prus lestros de cussos de is pitzinnos, mancari siant bastados pagos meses pro bogare a a pìgiu divàrios de gènere chi donant pensamentu, in àmbitu de connoschimentos digitales pro fàghere un’esèmpiu. Nointames is passos in antis is piseddas s’agatant a èssere ancora vìtimas de formas graes de esclusione. Medas matèrias, mescamente de su setore tècnicu-scientìficu, abarrant totora unu privilègiu pro is mascros ponende un’àteru frenu a s’atzessu a medas de is professiones chi ant a èssere semper prus de importu in su post-pandemia.
Su report de s’Unesco donat oriolu puru po cantu pertocat sa rapresentatzione chi faghent de is fèminas is libros de istùdiu. Pro esèmpiu si pigamus in consìderu is libros de introdutzione econòmica chi impreant in is Istados Unidos, is immàgines feminiles rapresentant solu su degheoto pro chentu.
In Turchia, e non petzi, is libros de is iscolas primàrias sighint a mustrare rolos sotziales partzidos chi non respetant sa paridade de genere. Fintzas in Itàlia is fèminas sighint a resurtare pagu rapresentadas, nointames sa partetzipatzione de su Paisu a su progetu europeu “Polite” de su 2017 in ue is domos imprentadoras de libros iscolàsticos ant atzetadu unu còdighe pro si donare règulas e megiorare sa calidade de sa rapresentatzione paritària. Si est berus chi semus in dae in antis a unu mundu dismajadu e trumbulladu de custa pandemia, custa podet èssere fintzas s’ocasione pro torrare a costrùere su presente. Oe tenimus unu nùmeru semper prus artu de feminas abistas capassas de mustrare s’efetu de istiles de diretziones diferentes, chi agiudant a aprontare unu logu pro acollire sa mudada.
Manuela Ennas
