Faustino Onnis est nàsciu pròpiu a dì de oi, su 29 de martzu de su 1925 in sa bidda de Santu Aìngiu, in Campidanu de Mesu. Est mortu invècias in su 2001 in Ceraxus, sa bidda innui fiat andau a bivi a pustis de s’essi cojau cun Carmina Suergiu in su 1952. Candu chistionaus de poesia sarda, de amori po su connotu nostu e po sa lìngua nosta tocat a ddu mentovai intra de is prus mannus. Sa stima po sa cultura dd’at sèmpiri acumpangiau in sa vida sua, mancai no apat pòtziu sighiri is stùdius comenti iat a ai bòfiu, sendi abarrau chena de mamma a s’edadi de noi annus e dependi lassai sa scola po depi traballai e agiudai sa famìlia giai de piciocheddu piticu. Ma sa punna cara a sa connoscèntzia dd’at sèmpiri inditau su tretu, portendi-ddu a ligi totu is òberas mannas de sa literadura clàssica italiana e de is dotrinas polìticas e filosòficas pruschetotu de s’Otuxentus.
At sèmpiri imparau a solu sendi un’òmini chi teniat interessus medas, culturalis, polìticus e sindacalis, at studiau is traditzionis poèticas de sa Sardìnnia, traballendi a favori de s’impreu de sa lìngua sarda: at torrau a bogai prus de tremilla fueddus chi si fiant perdendi arregollendi-ddus in su “Glossàriu Sardu Campidanesu” in aciunta a su Ditzionàriu Universali de Vincenzo Porru. Segundu issu sa poesia tocàt a dda scriri sceti in lìngua sarda poita ca aìnturu ddoi at totu su connotu de su pòpulu sardu e no esistit àtera lìngua capassa de espressai is sentidus e s’ànima che cussa de bratzolu. S’atòbiu cun Antonio Sanna, professori famau de linguìstica sarda in s’Universidadi de Tàtari ddu potat a partetzipai, a partiri de is annus Sessanta, a giai totu is editzionis de su Prèmiu Otieri de poesia e ddi donat sa possibilidadi de s’acostai a cussu ambienti culturali frecuentau de intelletualis e scritoris comenti Francesco Masala, Benvenuto Lobina, Matteo Porru, Angelo Dettori, Giovanni Lilliu, Aquilino Cannas e àterus.
Cun meda de issus at traballau po circai de ndi scabulli is poetas e sa poesia sarda de cussas “maneras manierìsticas” de s’Arcàdia, de cussa poètica “serrada”aìnturu de làcanas stràngias. Cun is studiosus e is polìticus at fatu a manera chi liessint in consìderu su problema apretosu de sa lìngua sarda, cun sa timoria chi acabessit po si sperdi. S’idea de importu fiat cussa de donai una bisura noa a sa poesia sarda, de lassai a perdi is tretus antigus de s’Arcàdia e fintzas sa mètrica impreada fintzas a insaras comenti is tertzinas antigas dantescas, po imperai invècias su versu lìberu e prus modernu. Un’àteru mamentu chi at marcau sa vida culturali de Faustino est stètia sa collaboratzioni a S’ Ischiglia impari a a personas de cultura manna chi eus giai arremonau comenti a Francesco Masala, Aquilino Cannas e Angelo Dettori, chi in su 1980 iant torrau a ndi pesai sa rivista e dd’iant bòfiu a collaboradori in sa redatzioni.
Est de insaras chi Faustino at lassau s’italianu a una banda e at sceberau de scriri sèmpiri in sardu, comenti chi fessit una missioni. Intra de is òberas suas mi praxit a ammentai un’arregorta de poesias chi ddi nant Perdas: poesias nàscias in sardu e sceti a pustis furriadas in italianu. In Perdas agataus poesias scritas intra de su 1962 e su 1990 chi pintant unu mundu de bidda, sintzillu e simpli, de cosas antigas e fungudas ma chi antigas no funt poita ca tenint ancora meda de contai e sighint a bivi in su coru, in is arregordus e in is sonus ammajadoris de su sardu.
Pròpiu ocannu, a binti annus de sa morti, s’Amministratzioni comunali de Santu Aìngiu, ghiada de su sìndigu Carlo Tomasi, po mori de s’atentu de s’assessora po sa cultura Silvia Mamusa e de tres assòtzius culturalis chi ant presentau sa proposta, at detzìdiu de intitolai sa Biblioteca Comunali a Faustino Onnis po dd’arreconnosci su valori e fraigai una memòria stòrica intra sa bidda innui est nàsciu e s’òbera literària e culturali sua.
Manuela Ennas
