Su 29 de mesi de Idas de su 1993 si nc’est andau Benvenuto Lobina, unu de is prus poetas mannus de sa poesia sarda de su ‘900. Fiat nàsciu in Biddanoa ‘e Tulu in su 1914 e ddoi fiat bìviu fintzas a s’edadi de 18 annus. Sa bidda in cussu tempus fiat pitica e assolada e sa majoria de sa genti traballàt comenti a pastori o messaju, issu perou fiat fillu de butegheri e duncas iat tentu sa sorti de andai a scola, de fai is primus cuàturu classis de is elementaris e de pigai, comenti privatista, sa licèntzia in su 1925 in una bidda acanta de sa sua. In su 1932 is Postas dd’iant pigau a traballai e duncas iat lassau sa bidda po andai a bivi in Casteddu innui iat tentu sa possibilidadi de sighiri a studiai e pigai sa licèntzia mèdia.
In cussus annus fiat intrau in amigàntzia cun àterus intelletualis de sa gioventudi casteddaja e impari cun issus si fiat acostau a su movimentu Futurista donendi vida in su 1933 a su “Tzìrculu Futurista de Casteddu”. In su mentris sa revista literària “Futurismo” ghiada de Mino Somenzi iat cumentzau a ddi pubricai is poesias. Naraus chi su Futurismu donàt a Lobina sa possibilidadi de si nci stesiai de s’òbrigu de su versu torrau, de impreai una poètica noa cun una mètrica prus lìbera e de sperimentai cun is fueddus. In su 1935 iat lassau Casteddu po fai su sordau in Tàtari e de inguni fiat partiu voluntàriu po s’Àfrica, no tanti po unu sentidu de patriotismu cantu po su disìgiu de bisitai logus nous. Ma is armas no faiant po issu – ca no fiat mai arrennèsciu a sparai unu corpu de fosili – e insaras iat agatau unu postu de traballu in is Postas de sa tzitadi de Addis Abeba.
Si ddoi fiat firmau po pagu tempus ma ddi fiat bastau po liai una positzioni crara contras a su fascismu e contras dònnia forma de militarismu. Ndi fiat torrau a bivi in Tàtari innui, luegu etotu, dd’iant donau s’incarrigu de dirigidori aministrativu de is Postas. In su 1944 si fiat cojau cun una cullega de traballu, Licia Baldrati. Est pròpiu candu fiat torrau a bidda, in su biaxi a pustis de sa coja, chi Lobina iat intèndiu sa boxi de sa terra sua e sa fortza de is arrèxinis chi ddu cramànt. Cun sa lìngua sarda Lobina agatat sa manera de espressai is cosas chi ddi movint aìnturu, dd’arretumbant acurtziendi sa distàntzia e si faint patria afetiva berdadera. Sa maturidadi de sa poètica sua lompit in is annus ’50 e is primus versus suus in sardu si ddus iat pubricaus La Nuova Sardegna. De insaras sa Sardìnnia inghitzat a ddu connosci e a stimai sa poesia sua. In su 1964 fiat essiu bincidori in su Prèmiu Ozieri cun su cumponimentu “Chini scidi” innui si fiat fatu boxi de is abetus, de is dudas, de is speras chi is sardus teniant po su “Pranu de rinàscida”. In su 1974 fiat essiu invècias “Terra, disisperada terra”, sa primu arregorta de poesias in sardu cun 19 cumponimentus, chi at a torrai a essiri puru in su 1992 cun su tìtulu “Is canzonis” e s’aciunta de àteras duas poesias.
Perou su prus traballu suu famau est “Po cantu Biddanoa”, arromanzu stòricu ambientau in Biddanoa ‘e Tulu intra de is duas Gherras mannas. Dd’iat acabbau in su 1984, bincendi puru su prèmiu “Casteddu de Sa fae” de Pasada, dd’iat pubricau in su 1987 e a pustis dd’iat bortau in italianu puru. Is fillus de Luisicu, su protagonista de su lìburu, po su chi faint e su chi pensant, ddus podeus assimbillai a s’autori etotu ca de is acadessimentus contaus meda ndi benit de s’eperièntzia de sa vida sua. Sa cosa prus spantosa est s’impreu chi Lobina fait de sa lìngua sarda sendi chi podeus agatai tres variantis linguìsticas diferentis chi funzionant comenti tres arregistrus narràtivus e pratzint tres maneras diferentis de contai. Su chi contat in sa de tres personas chistionat una forma de campidanesu comunu chi si nci stèsiat de su sardu fueddau de sa genti studiada, chi ddoi ammesturat aìnturu italianismus e cultismus puru. Is personàgius, invècias, chistionant su sarcidanesu schetu de Biddanoa ‘e Tulu. Pagu prima de si morri po nexi de una leucemia in su 1993, Lobina iat incarrerau a scriri unu segundu arromanzu “Bonas tardas, Magestà” chi perou no at acutu a acabai. Difatis su primu capìtulu dd’iat furriau a contu, chi ant a pubricai impari a àterus duus in su 2000 in s’arregorta “Racconti” a incuru de Anna Serra.
Manuela Ennas
